Netwerken op toerustingsdag Meldpunt Misbruik
„Zie wat ik zeg dat ik niet zeggen kan.” Met deze dichtregel begint Ineke van Dongen, coördinator van het Meldpunt seksueel misbruik in kerkelijke relaties, zaterdag in Amersfoort de jaarlijkse toerustingsdag voor vertrouwenspersonen in Amersfoort.
Aan de hand van een aantal workshops staan zo’n 175 kerkelijke vertrouwenspersonen stil bij de problematiek rondom misbruik. De toerustingsdag is georganiseerd door het meldpunt, een initiatief van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, de Nederlands Gereformeerde Kerken, de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Hersteld Hervormde Kerk en de Voortgezette Gereformeerde Kerken in Nederland.
Er is moed nodig om in een misbruiksituatie te luisteren, te spreken en te handelen, stelt Van Dongen in de plenaire opening. „We moeten vooral ook leren luisteren naar dat wat niet gezegd kan worden, door de verlegenheid, de angst, de beschadiging.”
Quiz
Uit een onlinequiz die ter plekke wordt gehouden, blijkt dat de vertrouwenspersonen veel steun hebben aan elkaar. Van Dongen: „Dat is een van de doelen van deze toerustingsdag. Naast toerusting is het creëren en onderhouden van een netwerk ontzettend belangrijk.”
De positie van de vertrouwenspersonen in de kerkelijke gemeenten kan verbeteren, zo blijkt uit de quiz, hoewel de meeste vertrouwenspersonen een groeiende belangstelling voor hun werk ervaren.
Politierechercheur Willem Kolkman gaat tijdens een workshop in op de vraag of het noodzakelijk is om de politie in te schakelen bij gevallen van misbruik.
„Bij misbruik is er in veel gevallen vooral aandacht voor en compassie met het slachtoffer”, stelt Herman Brouwer van De Waag in een andere workshop. De Waag is een forensische zorgorganisatie die in samenwerking met de tbs-kliniek van Utrecht begeleiding geeft aan plegers van zedendelicten.
Brouwer heeft in de behandelpraktijk veel te maken met de andere kant van het verhaal, met de plegers –een woord dat hij liever gebruikt dan ”daders”. „Plegers zijn vaak niet meer welkom in de samenleving. Hun wereld is echt op z’n kop gezet.” In veel gevallen leidt dat tot praktische problemen.
Vanuit de zaal komt een aantal voorbeelden naar boven, waaronder het verhaal van een diaken die in de gemeente mensen seksueel had misbruikt. Hoe moet een gemeente omgaan met plegers? „Alle partijen moeten in de begeleiding van pleger en slachtoffer samenwerken.” Brouwer benadrukt dat vergeving in de praktijk pas aan het eind van het proces komt, „als mensen er al aan toekomen.” „Begeleiders moeten deze term niet te snel opdringen aan beschadigde gezinnen.”
