Toren Oude Kerk Ede weer geopend
De toren van de Oude Kerk in Ede is dinsdagmiddag geopend. Na een grondige restauratie die langer dan een jaar duurde, is de historische toren weer uit de steigers.
Met het luiden van een koperen bel gaf wethouder Hester Veltman van Ede beiaardier Boudewijn Zwart hoog in de toren het sein voor een openingsconcert op het carillon. Daarna verzorgden gidsen die middag drie rondleidingen om het resultaat van de restauratie te kunnen bekijken en gratis naar boven te kunnen.
Voorafgaand aan de officiële openingshandeling noemde wethouder Veltman, staande in de ruimte eronder, de toren „een icoon van de gemeente. Van welke kant je Ede ook benadert, je ziet de toren staan.”
Ze voegde eraan toe dat de toren in de loop van de tijd veel gezien heeft, ook de recente ontwikkeling van de Markt die helemaal vernieuwd is. De toren is sinds de Napoleontische tijd eigendom van de burgerlijke gemeente.
In haar toespraak noemde wethouder Veltman een bijzonderheid: werklui kwamen tijdens het werk in het cement een flesje Florijn tegen met daarin de namen van degenen die de voorlaatste restauratie van de toren hadden verricht. Ze hebben hun eigen namen in een briefje in de fles gedaan en die weer ingemetseld voor de volgende restauratie.
De toren van de Oude Kerk dateert uit de veertiende eeuw. In 1635 sloeg de bliksem in de toren en brandde ze af. In zijn val vernielde de toren een groot deel van het kerkdak. Bij het herstelwerk dat daarna plaatsvond, bereikte de kerk grotendeels haar huidige vorm. In de jaren 70 van de vorige eeuw is de toren gerestaureerd.
De huidige herstelwerkzaamheden begonnen in de zomer van vorig jaar nadat gebleken was dat de toestand van het voeg- en metselwerk zo zorgwekkend was dat de veiligheid van voorbijgangers en kerkgangers in het geding zou kunnen komen door vallend gesteente en losrakend voegwerk.
Na de start zijn nieuwe gebreken geconstateerd. Die werden bij eerdere inspecties niet ontdekt omdat er niets van te zien was. Na het verwijderen van grote delen van het bestaande voegwerk tijdens het herstelwerk bleek dat het metselwerk van de restauratie uit de jaren 70 niet goed meer was. De metselmortel waarmee de stenen en onderdelen waren gefixeerd, was verzand waardoor de hechting was verdwenen. Ook ontbrak de verankering van het gevelmetselwerk aan de binnenkant. Deze tegenvaller kostte 500.000 euro extra. De kosten werden eerst op 200.000 euro geraamd.
De toren heeft al met al een jaar in de steigers gestaan, wat veel langer is dan gedacht. Door de hoge temperaturen van de afgelopen zomer kon het voegwerk onvoldoende uitharden en moest het werk noodzakelijk enige tijd worden stilgelegd.
Maar nu is de icoon van Ede dan weer in zijn volle glorie te bewonderen, juist voordat de herinrichting van de Grotestraat van start gaat.