Ieder jaar maakt de Wycliffe Global Alliance in het najaar cijfers bekend over de voortgang van het wereldwijde Bijbelvertaalwerk. Daaruit blijkt telkens dat het aantal vertalingen is toegenomen. Dit jaar is het aantal talen waarin een Bijbelvertaling of een deel ervan beschikbaar is, gestegen naar 3350. In 2017 stond de teller nog op 3312 talen waarin de Bijbel geheel of gedeeltelijk beschikbaar was, en het jaar ervoor op 3223.

Deze keer laten de cijfers ook een andere ontwikkeling zien: de behoefte aan een Bijbelvertaling is toegenomen. Vorig jaar werd in 1636 talen vertaalwerk nodig geacht. Nu ligt dat aantal op 2163 talen. Waar komt die toename vandaan? „Vertaalprojecten bleken gestopt te zijn, andere waren niet eens begonnen”, legt Bram van Grootheest, directeur van Wycliffe Nederland, uit. „In oude statistieken zaten fouten. Die zijn nu opgeschoond.”

Daarbij is de toename te danken aan het meerekenen van gebarentalen. „Wereldwijd zijn er 284 verschillende gebarentalen. Die zijn nooit meegenomen in de statistieken. Dove mensen hebben de geschreven taal nooit gehoord en hebben gebarentaal ook als eerste geleerd. Het is eigenlijk hun moedertaal”, zegt Van Grootheest.

Dat geeft voor hem ook het belang van de vertaling ervan aan: „Gebarentaal komt bij doven het beste binnen, op een emotioneel niveau.” En dat zouden zij missen bij het lezen van een gewone vertaling. „In de Verenigde Staten is de eerste vertaling van het Nieuwe Testament in gebarentaal verschenen. Dat is uniek, ook een complete vertaling van de hele Bijbel bestaat nog niet in gebarentaal.”

In Nederland is men onlangs begonnen met een vertaling in gebarentaal. Wanneer die gaat verschijnen is volgens Van Grootheest nog niet bekend.

Daarnaast ziet Wycliffe een forse toename van de digitale beschikbaarheid van Bijbels. Registreerde de organisatie vorig jaar 1100 vertalingen die digitaal beschikbaar zijn, nu staat de teller op 1600 talen. Van Grootheest: „Door de ontwikkeling van nieuwe software zijn de digitale mogelijkheden enorm toegenomen. Met Bijbel-apps kunnen vertalingen direct digitaal beschikbaar worden gesteld. Deze zijn handig voor analfabeten. Via hun smartphone kunnen ze de Bijbel ook beluisteren. Luisteren en lezen gaan dan gelijk op.”

Wycliffe registreert verder in 2659 talen verspreid over 170 landen Bijbelvertaalprojecten of taalkundige voorbereidingen hiervoor. Van Grootheest: „We hebben nog nooit zo veel vertaalwerk aangepakt als nu. Dit aantal is uniek en groeit nog steeds.”

Van Grootheest ziet dat het initiatief voor een vertaalproject steeds meer vanuit de lokale kerken komt. Die dragen bij met financiële middelen en mankracht. „We starten niet zo snel meer met het vertalen van de Bijbel als de vraag en wens niet vanuit de lokale bevolking komen. Dit jaar nog willen we starten met twee nieuwe vertaalprojecten. We geven hierbij vanuit Nederland taalkundige begeleiding. De te vertalen gedeelten stemmen we af op de behoeften van de lokale kerken. Zo gaven de kerkleiders aan meer toerusting te willen hebben over opvoeding.”