Einde voor plastic bekertjes; wegwerpplastic vanaf 2021 verboden
Het Europees Parlement wil dat wegwerpplastic waarvoor betaalbare alternatieven zijn vanaf 2021 wordt verboden. Het gaat onder meer om rietjes, bestek, borden, ballonstokjes, zakjes van dun plastic en roer- en wattenstaafjes. Dergelijke producten belanden nu vaak als zwerfvuil op straat of in zee.
Bovendien moet het gebruik van voedselverpakkingen en wegwerpbekers worden teruggedrongen. Fabrikanten van bijvoorbeeld snoepwikkels en sigarettenfilters moeten gaan meebetalen aan het opruimen en de afvalverwerking. Het Europese bedrijfsleven wil zijn steentje bijdragen, maar zegt dat het om een „gedeelde verantwoordelijkheid” gaat.
Verder wil het parlement dat negen op de tien plastic flessen in 2025 gescheiden worden ingezameld, bijvoorbeeld via statiegeldregelingen. Ruim een op de drie flessen moet dan van hergebruikt plastic zijn gemaakt. 571 parlementsleden stemden voor en 53 tegen.
Het Recycling Netwerk is verheugd over het verbod op wegwerpplastic. Directeur Rob Buurman noemt het ,een grote stap vooruit om het zwerfafval terug te dringen." Het Recycling Netwerk is een samenwerkingsverband van diverse milieuorganisaties, zoals Milieudefensie, Greenpeace, Natuur & Milieu en Stichting De Noordzee.
Buurman is vooral blij dat producenten vanaf 2021 moeten meebetalen aan het opruimen van zwerfafval. ,Hopelijk leidt dat tot initiatieven om het afval terug te dringen. Alleen in Nederland zijn de kosten al 250 miljoen euro per jaar. Die komen voor een groot deel voor rekening van zogeheten ‘single use products’, waarvan er straks dus een aantal worden verboden. Maar ook sigarettenpeuken, want daar zit ook plastic in. Het is een goede zaak dat de belastingbetaler daar straks niet meer voor opdraait."
Het verbod zal er niet voor zorgen dat alle (micro)plastics straks uit het milieu zijn verdwenen, beseft Buurman. ,Maar het wordt een stuk minder. Dit is echt een radicale koerswijziging. Nog maar een half jaar geleden stelde de Europese Commissie voor om strenge regels in te voeren voor wegwerpplastic. Het gaat heel snel."
Het woord is nu aan de afzonderlijke lidstaten. Op 29 en 30 oktober bespreken de milieuministers het onderwerp. Als de lidstaten een standpunt hebben ingenomen, kunnen ze met het Europees Parlement onderhandelen over de definitieve wet.
Frans Timmermans is heel erg blij met de zeer ruime steun van het Europees Parlement voor zijn voorstellen om veel plastic wegwerpproducten in de ban te doen. „Een mooi resultaat na alle strijd die we hebben gevoerd, maar we zijn er nog niet”, zegt de eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie tegen het ANP.
„Weet je wat ik zo mooi vind aan deze doorbraak? Dat de EU een alomvattende strategie aanneemt tegen plastic. Het is tijd voor een structurele aanpak om burgers en bedrijven te helpen omschakelen.” Timmermans is verheugd dat de voorstellen niet zijn afgezwakt. „Daar was ik een beetje bang voor. Over de aanscherping maak ik me geen zorgen”, lacht hij.
Het overgrote deel van het bedrijfsleven weet dat het moet omschakelen en meer zal moeten bijdragen aan de strijd tegen plastic afval, vervolgt de Nederlander. Een deel zal veranderingen met een sterke lobby proberen tegen te gaan. „Ik denk niet dat ze erin zullen slagen de maatregelen af te zwakken”, aldus Timmermans.
De EU-lidstaten moeten nog een standpunt innemen, waarna ze met het parlement en de commissie gaan onderhandelen over de uiteindelijke regels. Timmermans zal zich daar „persoonlijk met volle kracht” in mengen. „Het is een hele goede eerste slag, maar er is nog een lange weg te gaan. Het is geen sprint, het is in Europa altijd een marathon. Maar we raken nu op snelheid”, besluit de PvdA-politicus, die de ambitie heeft commissievoorzitter te worden.
