Het gaat om een ontdekking die ASML een paar jaar terug „per ongeluk” deed. Onderzoekers van het bedrijf kwamen er in hun zoektocht naar een toekomstige lichtbron voor machines achter dat een bepaalde elektronenbundel mogelijk ook kan worden gebruikt om het isotoop molybdeen-99 te maken. Die radioactieve stof wordt in ziekenhuizen gebruikt bij de diagnose van ernstige ziektes, zoals kanker, via scans.

In de medische wereld werd enthousiast gereageerd en de vinding kreeg van de Nederlandse overheid zelfs de status van Nationaal Icoon. Maar in Nederland was er niemand die met een grote zak met geld klaarstond, en de Belgische overheid bleek bereid tot een subsidie van maximaal 52 miljoen euro om de laatste technische studies rond de uitvinding te doen. Die testen vinden komende jaren plaats. Mogelijk kan er in 2024 dan echt geleverd gaan worden.

„We hebben in Nederland alle mogelijke trajecten bewandeld, maar konden geen investering krijgen”, vertelde ASML vrijdag ook aan het Financiële Dagblad. Volgens de krant investeert IRE zelf nog meer dan 100 miljoen euro in de bouw van twee productielijnen op basis van de door ASML’ers ontwikkelde technologie.

Molybdeen-99 wordt momenteel eigenlijk alleen in nucleaire reactors geproduceerd, die verouderd zijn en veel aandacht en onderhoud nodig hebben. Daardoor zijn medische isotopen niet altijd meteen beschikbaar voor artsen en patiënten.