Moeilijke missie naar mysterieus Mercurius
„Een planeet met veel mysteries.” Dat is Mercurius, de eerste en de kleinste planeet in ons zonnestelsel, zegt Johannes Benkhoff. De wetenschapper van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA is betrokken bij een nieuwe Europese satelliet. Die vertrekt volgende week richting de planeet, samen met een Japanse sonde. Zij moeten Mercurius in kaart brengen.
Mercurius staat op ongeveer 70 miljoen kilometer van de zon, de aarde op ongeveer 150 miljoen kilometer. Om Mercurius te bereiken, moeten de twee satellieten een enorme omweg maken. Ze blijven eerst in de buurt van de aarde. Begin 2020, anderhalf jaar na lancering, vliegen ze langs ons. Ze krijgen zo een zetje waarmee ze kunnen oversteken naar Venus. Twee ’flyby’s’ daar, in 2020 en 2021, helpen de sondes naar Mercurius. Daarna moeten ze tussen 2021 en 2025 zes keer langs Mercurius vliegen, steeds een beetje dichterbij. En uiteindelijk, in 2026, komen ze los van elkaar in een baan rond de planeet. Dan staat er al 9 miljard kilometer op de teller.
De reden voor de omweg is de zon. Die heeft een enorme aantrekkingskracht. Zonder ingrijpen zouden de satellieten genadeloos opgeslokt worden. Benkhoff: „Je moet de hele tijd tegen de zon afremmen. Dat kost meer energie dan naar Pluto vliegen.”
Door de zon is er ook veel onbekend over Mercurius. „Het is heel moeilijk om Mercurius vanaf de aarde te bekijken. Je ziet hem een uur voor zonsondergang en een uur erna, daarna is hij weg. Met grote telescopen is het zelfs verboden om naar Mercurius te kijken. Het felle licht van de zon kan de telescoop verblinden en beschadigen. Ook ruimtetelescoop Hubble mag om die reden niet naar Mercurius kijken.” Het gevolg, zo zegt Benkhoff: „Mercurius is een beetje vergeten.”
En dat wat er tot nu toe wel is ontdekt op Mercurius, is soms vreemd. Zo staat er waterijs op de polen. Daar zijn kraters waar nooit zonlicht valt. De temperatuur is er 65 graden onder nul, terwijl het op de rest van Mercurius zo’n 450 graden boven nul is. Waar het ijs vandaan komt, is volgens Benkhoff „een mysterie”. Op het oppervlak zijn bovendien lichte vlekken gezien. Misschien komt er ergens gas vrij, en de vraag is waar dat vandaan komt.
De missie heet BepiColombo. De Europese satelliet heet MPO, zijn Japanse reisgenoot heet Mio. De lancering staat gepland voor de nacht van vrijdag op zaterdag, om 3.45 uur Nederlandse tijd, vanuit Frans-Guyana. Voor vertrek is de MPO uitgebreid getest in ruimtevaartcentrum ESTEC in Noordwijk.
