De deskundigen, beiden werkzaam bij de Amsterdamse brandweer, beschreven hun zorgen in De Onderbouwing, een vakblad van het Centrum Ondergronds Bouwen. Volgens de auteurs is de kans op slachtoffers in geval van brand aanzienlijk. Boosdoener is met name het „meervoudig ruimtegebruik.” Daarmee wordt bedoeld dat verschillende gebruiksruimten met elkaar in verbinding staan. Iedere ruimte kan op zichzelf voldoen aan de veiligheidseisen, terwijl de combinatie van de ruimtes zorgt voor onveiligheid.

De auteurs noemen als voorbeeld de metrostations Vijzelgracht en Rokin van de Noord/Zuidlijn, waar ondergrondse parkeergarages zijn aangelegd boven de stations. Bij brand in die garages wordt automatisch geblust met CO2. Die stof is zwaarder dan lucht, waardoor het overschot aan CO2 via de doorgangen in het station zal terechtkomen.

Een ander voorbeeld gaat over de gestapelde lagen infrastructuur bij Amsterdam CS: de Noord/Zuidlijn, de Michiel de Ruijtertunnel, een winkelcentrum en daarbovenop het busstation, dat een grote gebogen glazen kap heeft.

Bij brand in de tunnel ontsnapt de rook via de tunnelmond, blijft dan hangen onder de overkapping van het busstation, koelt af en zakt via de roltrappen af naar winkelcentrum en metrostation. De kans op veel slachtoffers binnen enkele minuten is „fors”, zegt deskundige Ron Beij. Alle objecten afzonderlijk zijn veilig, maar „helaas betekent dit niet dat de combinatie van deze vier objecten ook veilig is”, zegt hij.

Vergunningen

In een eerste reactie laat de Amsterdamse wethouder Sharon Dijksma (Verkeer en Vervoer) weten dat de tunnels „voldoen aan de wet- en regelgeving en de veiligheidseisen en dat alle afgegeven vergunningen kloppen.”

De deskundigen beamen dit, maar wijzen erop dat de onveiligheid een gevolg is van verouderde veiligheidsvoorschriften, die golden in de tijd dat de projecten werden ontworpen. „De toegepaste veiligheidsfilosofie is twintig jaar oud. Inmiddels denken we heel anders over risico’s en is er door ICT-ontwikkelingen veel meer mogelijk”, schrijven de auteurs. Ze kunnen niet aangeven hoe de veiligheid het beste kan worden gegarandeerd.