Bedrijven of instanties mochten al zelf weten of op hun terrein wel of niet gerookt mag worden, maar nu mogen ook de stoep en straat rondom het gebouw aangewezen worden als rookvrije zone. Organisaties kunnen bij de gemeente een aanvraag doen om de openbare ruimte in de buurt van hun pand rookvrij te maken.

Het verbod betekent niet dat er in Groningen nergens meer op straat mag worden gerookt. De rookvrije zone komt alleen bij instellingen waarbij er een bepaalde logica zit in het verbieden van roken. „Het gaat echt om plekken als scholen, kinderopvangcentra en ziekenhuizen”, vertelt gemeentewoordvoerder Natasja van ’t Hooft.

Geen vaste regels

Voor de precieze omvang van de rookvrije zone zijn geen vaste regels en die verschilt dus per locatie. Op iedere plek wordt gekeken waar mensen last kunnen hebben van rook bij het betreden of verlaten van een terrein of gebouw. Niet alleen sigarettenrook valt overigens onder het verbod, maar ook overlastgevende uitlaatgassen of rook van barbecues zijn niet toegestaan binnen de rookvrije zone. „Maar de focus ligt op de sigarettenrook. Ik denk niet dat het de meeste instellingen om auto’s gaat”, zegt Van ’t Hooft.

Longarts Hester van der Vaart van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) is het daarmee eens. Zij was bang dat mensen voor de ziekenhuisentree blijven roken, ondanks een rookverbod op het ziekenhuisterrein. Ze vroeg bij de gemeenteraad aandacht voor de rookvrije zones. „Als mensen vlak buiten het ziekenhuis gaan staan om te roken, dan hebben kwetsbare patiënten daar alsnog hinder van. Mag je ergens niet roken, dan gaan mensen dat op die plek minder doen. Gezondheidsinstellingen moeten daarin een goed voorbeeld geven”, zegt Van der Vaart.

Symboolpolitiek

De gemeente verwacht een eigen verantwoordelijkheid van de instellingen om het verbod te handhaven. Ze moeten zelf verbodsborden plaatsen en mensen aanspreken die toch een sigaret opsteken. Het UMCG zal bijvoorbeeld extra instructie geven aan de beveiligers van het ziekenhuis. De gemeente wil namelijk niet dat de politie of gemeentehandhavers die handhaving op hun al volle bordje krijgen. Van ’t Hooft: „Uit onderzoek blijkt dat negen op de tien mensen hun sigaret uitmaken of ergens anders gaan staan als er ergens een verbod geldt. We denken dat mensen dat hier ook gaan doen. Boetes uitdelen is niet de bedoeling.”

Met name mensen die roken staan niet te springen om het verbod en het kan dus voorkomen dat iemand zich niet aan de regels wil houden. Helemaal als je er geen bekeuring voor krijgt. Ziekenhuizen en scholen kunnen geen boetes uitdelen. Tegenstanders van het verbod spreken van symboolpolitiek. „Het kan wel zijn dat er wordt bekeken hoe goed een verbod werkt als er over een bepaalde locatie toch veel klachten komen. Steekproefsgewijs kunnen we bij de overlastplaats langsgaan om mensen aan te spreken die toch roken”, zegt Van ’t Hooft.