Met een lach en wat genuanceerde opmerkingen voorkwam hij de verwachte botsingen met kritische europarlementariërs. „Hij heeft het redelijk gedaan, al zijn er veel onderwerpen waar we het over oneens zijn”, concludeerde GroenLinks-lijsttrekker Katalijne Buitenweg.

De Portugese oud-premier hoopt volgende week het vertrouwen te krijgen van het Europees Parlement. Het meest te vrezen heeft hij van socialisten en groenen, die gisteren al hoorzittingen hielden. Deze fracties hebben steeds gezegd hem conservatief en te rechts te vinden.

Barroso hoeft al niet meer te rekenen op de steun van de groenen. De 42 parlementsleden besloten na de hoorzitting dat zij volgende week tegen zijn benoeming zullen stemmen. Zij zijn het niet eens met zijn standpunt over Irak. Ook vinden zij dat hij te veel luistert naar regeringen en niet naar burgers en parlement. De 42 vormen overigens een minderheid in het Europees parlement van 732 leden. De socialisten nemen volgende week een besluit.

Barroso moest zich dinsdag vooral verdedigen over zijn Irak-houding. Hij deed ooit mee met een groepje dat zich nogal voor een oorlog in Irak opstelde. Maar gisteren zei hij: „Ik ben er nooit voor geweest om een oorlog te beginnen. Maar als er eenmaal een oorlog was, kon Portugal niet neutraal blijven. We moesten kiezen tussen Bush en Saddam.”

Over de VS toonde Barroso zich genuanceerd. In elk geval vindt hij dat de VS Europa niet mag behandelen als tweederangs werelddeel. Hij eist respect. Tegelijk mag Europa zich niet vormen door zich af te zetten tegen de VS, zei hij.

Ook over abortus in eigen land moest Barroso in de verdediging. Portugal is daar nogal strikt in. Barroso verwees echter naar een referendum. „Zelf zou ik nooit een vrouw veroordelen die abortus heeft gepleegd.”

Barroso, die bij goedkeuring 1 november begint, zei vooral het vertrouwen van Europese burgers te willen herwinnen. Hij zei verontrust te zijn over de algemene apathie onder burgers over Europa.

Hij drong bij de regeringsleiders aan op de kandidaatstelling van vrouwelijke commissarissen. Verder beloofde hij Europees commissarissen te ontslaan bij onethisch gedrag. De huidige commissievoorzitter Prodi had dat eerder ook toegezegd.

Barroso zei echter desgevraagd niets over aanpak van fraude bij de Europese Commissie. De Nederlandse Europarlementariër Van Buitenen had hem gevraagd de beloofde zero-tolerance van Prodi voort te zetten. „Ik had ook geen bevredigend antwoord verwacht”, zei Van Buitenen na afloop. „Dat is het spel. Maar Barroso zal merken dat ik het spel beter beheers dan hij denkt.”