De consumenten gaan liever naar kleinere speciaalzaken, zoals de shops van Nike en Hilfiger, waar ze wel grif de knip trekken.

Het grote probleem van de warenhuizen is dat mensen daar twintig jaar geleden spullen konden kopen die nergens anders te krijgen waren. Inmiddels streven de speciaalzaken als Zara en H&M het winkelmagazijn voorbij. Klanten vinden warenhuizen duf en stoffig, zo blijkt uit onderzoeken.

„Consumenten veranderen. Als ze winkelen hoort daar ook een bepaalde emotie bij en bij warenhuizen krijgen ze die niet”, zei warenhuisdeskundige B. Keizer van Cap Gemini gisteren. „Ik zie steeds meer dat merken zoals Nike, Orange en Hilfiger met eigen winkels komen. Voorheen waren zulke winkels er alleen ter ondersteuning van het merk, maar tegenwoordig zijn het winstmakers waar klanten ook een stuk merkbeleving ondergaan.”

Die trend is de grootste concurrent van de warenhuizen. Volgens Keizer kunnen grootwinkelbedrijven alleen overleven als ze zich weten te onderscheiden. „Hema is daar een mooi voorbeeld van. Consumenten die daar komen, weten wat ze krijgen. De formule voert weinig merken, maar wel een heldere prijspolitiek. Bij V&D (beide ketens zijn van Vendex KBB) is de formule onduidelijk. Ze blinken nergens in uit.”

V&D (anno 1887) voelt dat door daling van de resultaten. Het warenhuis probeert het tij te keren met een grote reorganisatie, waarbij twaalf filialen sluiten en 2700 mensen op zoek moeten naar een nieuwe baan. Als V&D het niet redt, gaat volgens bestuursvoorzitter P. Hamming van moederbedrijf Vendex KBB de stekker eruit.

Bij het Britse Marks & Spencer (anno 1884) geldt eigenlijk hetzelfde probleem. Klanten komen wel, maar kopen niets. Concurrerende ketens als Next hebben op modegebied meer aantrekkingskracht. Ze zijn goedkoper en meer bij de tijd.

Evenals Vendex KBB is Marks & Spencer op de beurs al enkele jaren niet meer in trek. Marks & Spencer probeert een vijandige overname te voorkomen. Vendex KBB verdwijnt vanaf augustus van de beurs in Amsterdam. Het concern is overgenomen door twee investeringsbedrijven.

KarstadtQuelle (anno 1881) heeft last van de conjunctuur. De bestedingen lopen terug. Recentelijk kondigde de onderneming aan 4000 mensen te ontslaan en 30 van de 212 winkels te sluiten.

Keizer denkt dat alleen warenhuizen die zich weten te onderscheiden, kunnen overleven. „Bij KarstadtQuelle krijgen klanten veel voor weinig. Met deze strategie bevinden ze zich in het midden van de markt. Als het concern nu ergens in zou uitblinken, zoals service of een verrassend assortiment, dan herkent de consument dat en kopen ze wel.”

Warenhuizen hebben meer minpunten. Door de grote assortimenten is het moeilijk om snel nieuwe producten erin of eruit te halen. „Dat maakt het moeilijk om zo’n winkel te runnen. De grote warenhuizen in Europa zijn verworden tot instituten, met weinig echt goede concepten. Willen ze overleven, dan moet dat veranderen.”