Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maandag bekendmaakte. In 1995 vertrokken nog 2400 oudere autochtonen uit Nederland, vorig jaar waren dat er 4000.

Een deel van de toename van het aantal emigrerende ouderen kan worden toegeschreven aan de vergrijzing. Het grootste deel echter niet: in de periode tussen 1995 en vorig jaar nam het aantal 55-plussers met 13 procent toe, het aantal oudere emigranten met maar liefst 64 procent.

De meest geliefde landen zijn België, Duitsland, Frankrijk en Spanje. Waarvan de eerste twee in 2003 verreweg de meeste emigranten aantrokken. Vooral het aantal ouderen dat naar Duitsland en Frankrijk emigreert, is vorig jaar in vergelijking met acht jaar geleden sterk toegenomen.

Jan Latten, onderzoeker bij het CBS, denkt dat de belangstelling voor de buurlanden onder meer te maken heeft met de aantrekkelijke woningmarkt. „De leeftijdsgroep van boven de 55 jaar is minder gebonden aan werkplekken. Daardoor kun je veel makkelijker kiezen waar je gaat wonen. Uit een ander onderzoek is gebleken dat ouderen meer over grotere afstanden verhuizen, ook binnen Nederland. Mensen uit de Randstad gaan na hun pensionering bijvoorbeeld in het oosten van het land wonen. En nu dus ook meer in het buitenland.”

Latten denkt dat ook de voortschrijdende Europese eenwording debet is aan de toename van de oudere emigranten. „Met de gelijkgeschakelde regelgeving zijn veel belemmeringen weggenomen. En de invoering van de euro heeft wellicht ook nog een steentje bijgedragen.”

Behalve economische factoren vermoedt Latten dat ook het klimaat meespeelt in de keuze van de emigranten. „Dat geldt met name voor Frankrijk en Spanje. In de Verenigde Staten zie je dat veel ouderen naar het zuidelijke Florida emigreren. Het lijkt erop dat Spanje en Frankrijk een beetje de Europese Florida-bestemmingen aan het worden zijn.”

Voor het echtpaar Van Manen uit Elspeet speelde het aantrekkelijke Spaanse klimaat een hoofdrol in hun besluit om iedere winter naar het Spaanse Benidorm af te reizen. „Het klimaat is enorm van invloed op de gezondheid van mijn man, die ruim twaalf jaar geleden een herseninfarct heeft gehad”, zegt mevrouw G. van Manen. „In die tijd zijn we een aantal keer naar Spanje geweest. De huisarts herkende mijn man bijna niet meer terug, zo was hij opgeknapt. Hier in Nederland was hij altijd verschrikkelijk moe. De arts raadde ons aan om permanent in Spanje te gaan wonen, maar dat was ons toch wat te gortig. Onze kinderen, familie en vrienden wonen bijna allemaal in Nederland.”

Beide 60-plussers wonen nu ieder jaar zes maanden in Spanje en zes maanden in Nederland, op een camping in Elspeet. Toch is Spanje meer en meer het thuisland aan het worden, zegt mevrouw Van Manen. „Als we in Spanje zitten denken we er niet over om terug te komen. En als we in het voorjaar weer in Nederland zijn, zitten we de maanden alweer af te tellen tot we weer teruggaan. We willen de volgende keer toch iets langer gaan, zeker zeven maanden.”

Het echtpaar, in Nederland lid van een gereformeerde gemeente, bezoekt in Benidorm een evangelische gemeente van gemêleerde snit. „Soms moet je dan een grote zeef hebben, maar er blijft altijd wel iets op liggen waar je iets aan hebt”, zegt mevrouw Van Manen. „Het is een Nederlandstalige gemeente waar nog een flink aantal andere Nederlanders kerken. Dat zijn ook praktisch allemaal oudere mensen die niet meer werken en in Spanje overwinteren. Die vinden net als wij dat de manier van leven in Spanje veel ontspannener is.”