„Hype rond The Passion is uitgebleven”
Even was de film van Mel Gibson, The Passion of The Christ (Het lijden van de Christus), het gespreksonderwerp van de dag. „Het bezoek aan de film viel echter ietwat tegen”, constateert Konnie Crielaard in een achtergrondartikel in het jongste nummer van Willow Creek Nieuws, het blad van Willow Creek Nederland.
„Eén april was het zover: de film The Passion of The Christ werd in meer dan honderd bioscopen in Nederland vertoond”, schrijft Crielaard, redactielid van Willow Creek Nieuws. „In veel steden ontstonden interkerkelijk initiatieven om bioscoopbezoekers op te vangen wanneer de film vragen bij hen had opgeroepen of er behoefte bestond om meer informatie over het lijden van Christus te verkrijgen. Bezoekers van The Passion kregen bij hun bioscoopkaartje een kaartje op creditkaartformaat met een telefoonnummer en enige websites erop vermeld. In sommige andere plaatsen mochten kerkleden voor aanvang van de film een korte inleiding in de bioscoopzaal houden. Dicht bij de bioscoop gelegen kerkzalen waren open voor gebed en voor nazorg. Veel bioscoopeigenaren vroegen zelf om deze opvang en ondersteuning en hebben hun medewerking verleend aan het uitdelen van de kaartjes.”
Ook de media besteedden op grote schaal aandacht aan de film, vervolgt Crielaard, zowel op positieve als negatieve manier. „Het bezoek aan de film viel echter ietwat tegen. De enorme hype die in Amerika optrad, bleef in het nuchtere en vanouds calvinistische Nederland uit.”
Toch, schrijft ze, „blijft The Passion een unieke kans om buitenkerkelijken te interesseren voor het evangelie. De Geest van God werkt door de harten van de mensen heen op een manier die ons soms verbaast. Bij sommigen was dit al in de bioscoop, voor anderen zou dit de DVD van de film kunnen zijn die in augustus op de markt komt.”
Oswin Ramaker, woordvoerder van het Platform The Passion of The Christ, benadrukt desgevraagd eveneens de positieve effecten van de introductie van The Passion. „Een hype wordt gemáákt - veelal door de media”, zegt hij. „Als platform hebben wij ons vanaf het begin heel bescheiden willen opstellen. Zelf zou ik The Passion bijvoorbeeld nooit het evangelisatiemiddel van de eeuw hebben genoemd. Maar het is wel een mógelijk, uniek evangelisatiemiddel. En laten we ons dan niet laten beïnvloeden door uitspraken als: „Dit is geen hype of wel een hype.” In de weken dat The Passion in de bioscopen heeft gedraaid, hebben toch zo’n half miljoen mensen in Nederland en in Nederlandssprekend België de film gezien. En gemiddeld bezochten 1000 unieke bezoekers per dag onze info- en nazorgwebsite.”
Hoewel Gibsons omstreden film in de Verenigde Staten inderdaad zeer populair was, onder brede lagen van de bevolking, blijkt uit een telefonisch onderzoek van de gerenommeerde Barna-onderzoeksgroep onder 1618 volwassen Amerikanen dat de film nauwelijks blijvende impact heeft (zie www.barna.org/). Volgens de groep, die de resultaten dezer dagen naar buiten bracht, hebben in de VS naar schatting 36 miljoen „wedergeboren christenen” en 31 miljoen „niet-wedergeborenen” The Passion bekeken. Ongeveer een op de drie Amerikaanse volwassenen zou de film hebben gezien. Vooral evangelicalen waren enthousiast: 89 procent van hen noemde de film „uitmuntend.” Atheïsten, agnosten, homoseksuelen en liberale democraten toonden zich het minst onder de indruk.
De Barna-groep vroeg degenen die The Passion of The Christ hadden gezien of dit hun religieuze overtuiging op enigerlei wijze heeft beïnvloed. Eén op de zes kijkers (16 procent) gaf aan dat dit het geval was. Gevraagd naar een nadere specificering van de veranderingen die het zien van de film in het persoonlijke leven had teweeggebracht, gaven de meeste ondervraagden te kennen dat zij meer waren gaan inzien hoe zij met hun naaste dienden om te gaan, meer overtuigd waren geraakt van het belang van keuzes maken en persoonlijk gedrag, en dat zij een dieper begrip hadden gekregen van wat Christus voor hen had gedaan.
De ondervraagden kregen verder de vraag voorgelegd of het bekijken van de film hun religieuze leven in praktische zin had beïnvloed. Hier zei 18 procent dat dit zo was. De meest genoemde gedragsveranderingen waren: meer bidden (genoemd door 9 procent van hen die de film zagen), meer kerkbezoek (8 procent) en meer betrokken bij kerkelijke activiteiten (3 procent).
Een van de opmerkelijkste uitkomsten van het onderzoek is, aldus Barna, dat The Passion vrijwel geen impact heeft als het gaat om evangelisatie. „Ondanks marketingcampagnes die de film aanduidden als „het mooiste evangelisatiemiddel” van onze eeuw, verklaarde minder dan eentiende procent van degenen die de film zagen dat zij erdoor tot geloof waren gekomen of Jezus Christus hadden aanvaard als hun Verlosser.”
Net zo verbazingwekkend vindt Barna dat mensen zich niet meer betrokken zijn gaan voelen bij evangelisatiewerk. „Minder dan een half procent van de ondervraagden zei na het bekijken van de film actiever te zijn geworden in het delen van hun geloof met anderen.”
George Barna, die het onderzoek leidde, zegt in een reactie op de resultaten dat veel mensen waarschijnlijk niet zullen kunnen geloven dat de film niet méér impact heeft gehad. „De eerste reacties op de film leken buitengewoon positief. Maar het geheugen van mensen is kort en op het moment dat de enquête werd afgenomen, had de doorsnee volwassene al zes andere films gezien, exclusief de vele tv-programma’s die hij had bekeken.”
Toch blijft hij positief: „We moeten niet uit het oog verliezen dat zo’n 13 miljoen volwassenen als gevolg van de film aspecten van hun gedrag hebben veranderd. Dat is enorm. En meer dan enige andere film in de afgelopen jaren heeft The Passion mensen bepaald bij de Persoon van Jezus Christus.”
Een van de lessen van het onderzoek, concludeert Barna, is dat grote veranderingen (massale bekeringen) niet worden bereikt door het eenmalig zien van een specifiek mediaproduct.
