Mariusz staat in de schaduw van een boom op het terrein van La Encantada. Dat is een alternatieve leefgemeenschap diep in de bossen op enkele kilometers van het Catalaanse dorpje Castellterçol. Hij heeft de afgelopen maanden dagelijks opgetrokken met Jos B. en heeft hem bijna als geen ander leren kennen. Voor zover dat mogelijk is tenminste. Want Josef, zoals hij zich hier liet noemen, was erg gesloten en teruggetrokken.

De arrestatie van Jos B. even buiten het terrein van La Encantada is op het moment van het gesprek twee dagen achter de rug. Mariusz is er nog steeds kapot van dat de man die hij in vertrouwen had genomen, wordt verdacht van seksueel misbruik van en moord op de 11-jarige Nederlander Nicky Verstappen. „Eerst was ik heel kwaad. Nu voel ik meer medelijden met hem”, zegt Mariusz, die niet met een foto of zijn achternaam in de krant wil.

Het is eind mei als Jos B. aanklopt bij La Encantada (De Betoverde). Hij vertelt dat hij van erg ver is komen lopen en een plek zoekt om uit te rusten. Hij biedt aan om te helpen bij de dagelijkse werkzaamheden –water halen uit de bron, houthakken, groente en planten telen– in ruil voor voedsel en onderdak. Dat onderdak mag trouwens heel bescheiden zijn. Hij stelt zich tevreden met twee bomen waartussen hij zijn hangmat kan spannen.

De bewoners van La Encantada zijn verbluft over Jos’ kennis van de plantenwereld. „Hij was een wandelende botanische encyclopedie”, zegt Mariusz. „Josef wist werkelijk alles van planten. Urenlang kon hij erover vertellen. Hij wist welke planten eetbaar waren, welke een medicinale werking hadden. En als je last had van muggen, wist hij met welke planten je ze kon verjagen. Die kennis kwam ons goed van pas.”

In de groep blijft Jos erg gesloten. Zo erg dat sommigen zich „door hem bekeken voelden”, zegt Mariusz. „Ikzelf had soms ook een ongemakkelijk gevoel door die zwijgende observaties van hem. Als hij er niet bij was, hadden we daar weleens over. Maar de conclusie was dan steeds: ach, hij is nu eenmaal erg verlegen.”

Als Jos samen met Mariusz aan het houthakken is, komen er meer kanten van zijn gesloten karakter naar boven. Soms verschijnt er zelfs even een flauwe glimlach op zijn lippen. Behalve over planten –altijd weer planten– vertelt Jos soms over zijn reizen naar Azië, zijn 3000 parachutesprongen en zijn kortstondige relatie met een vriendin.

Maar nu Mariusz weet waarvoor Jos B. is opgepakt, komen er nog andere details boven in zijn herinnering. Voorvallen waar hij eerder geen waarde aan hechtte. „Van tijd tot tijd zijn hier meditaties waar tientallen mensen aan deelnemen. Daar zijn ook gezinnen met kinderen bij. Jos werd dan ineens actiever. Hij speelde vooral met de jongens, leerde hen papieren pijltjes schieten en houthakken.”

Mariusz is er zeker van dat Jos B. op het terrein van La Encantada nooit ontucht heeft kunnen plegen. Daarvoor zijn er altijd te veel mensen in de buurt die een oogje in het zeil houden. „Maar achteraf geeft het me wel een raar en pijnlijk gevoel; het idee dat ik iemand heb vertrouwd die zoiets gedaan heeft. Als het tenminste allemaal bewezen kan worden.”

En dan borrelt ook die andere herinnering op: die bekentenis van de Limburger waar Mariusz nu een heel ongemakkelijk gevoel bij krijgt. „Josef zei me eens dat hij erg ongeduldig was. Dat het maar goed was dat hij niet meer zo jong was, omdat hij vroeger weleens door het lint ging.”