Op verschillende plaatsen werden vrijdagmiddag en -avond veiligheidsmaatregelen genomen. Dat gebeurde nadat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) aanwijzingen had gekregen dat enkele radicale moslims mogelijk terreuraanslagen aan het voorbereiden waren. Op welke informatie de inlichtingendienst zich baseert, werd niet openbaar gemaakt.

De vraag of Nederland door de extra veiligheidsmaatregelen dit weekeinde een terroristische aanslag bespaard is gebleven, kon een woordvoerder van Binnenlandse Zaken zondag niet beantwoorden. Dat de diverse diensten sinds vrijdag in verhoogde staat van paraatheid zijn, wil volgens hem niet zeggen dat de aanslagen direct op vrijdag of in het weekeinde zouden plaatsvinden.

Hoe groot de dreiging is, wilde het ministerie van Binnenlandse Zaken niet kwijt. Het kabinet werkt aan een alarmsysteem naar Amerikaans model, waarmee Nederlanders via kleuren tussen groen en rood snel en eenvoudig zijn te waarschuwen wanneer terroristische aanslagen dreigen. In welke categorie de huidige toestand valt, zei de woordvoerder niet.

Intussen houden alle instanties hun kaken op elkaar. Het ministerie van Defensie verwijst vragen over beveiliging van kazernes of de Vlootdagen, die afgelopen weekeinde werden gehouden, door naar Binnenlandse Zaken. Ook Vewin, de Vereniging van Waterbedrijven in Nederland, doet geen uitspraak over extra maatregelen. De gemeente Rotterdam, die gaat over extra beveiliging van de haven, gaf geen commentaar.

Een aantal van de veiligheidsmaatregelen was wel voor iedereen duidelijk zichtbaar. Zo stond er zondagavond nog altijd extra politie op de A4 bij de Schipholtunnel. Ook voor de bijna dertig Europese verkeersministers die sinds vrijdag in Nederland bijeen zijn voor informeel beraad, werden extra veiligheidsmaatregelen getroffen. Op weg van Amsterdam naar Rotterdam vloog op geringe hoogte gedurende het hele traject een helikopter boven de speciale trein die de ministers vervoerde naar de havenstad.

De laatste keer dat in Nederland door verscherpte dreiging zichtbare maatregelen werden genomen, was eind september 2001. Toen werden de Coen- en de Zeeburgertunnel in Amsterdam en de Botlek- en de Beneluxtunnel in Rotterdam volledig afgesloten. De politie en het leger werden bij de tunnels ingezet na gedetailleerde beschrijving van aanslagen in een anonieme brief.

De AIVD zei in het jaarverslag over 2003 dat een terroristische dreiging in Nederland reëel is en dat die dreiging een reeks van jaren zal voortbestaan. De AIVD heeft tussen de 150 en 200 mensen in beeld die zij in verband brengt met terrorisme.

De laatste jaren hebben extremistische moslims zich vooral gericht op zogenoemde ”soft targets”, dichtbevolkte doelen die nauwelijks zijn te beveiligen. Op dat gebied is Nederland kwetsbaar. Bovendien is ons land aantrekkelijk voor terroristen, omdat Nederland bekendstaat om zijn milde straffen en een klimaat heeft waarbij mensen ongezien lang in de illegaliteit kunnen verblijven.

Nederland is sinds deze maand bovendien voorzitter van de Europese Unie en heeft militairen gelegerd in Irak. Een gewapende islamitische groep heeft juist dit weekeinde gedreigd met terreuraanslagen op schepen van landen die Amerikaanse goederen naar Irak vervoeren. Ook Nederland komt op deze lijst voor, zo maakte de Zuid-Koreaanse inlichtingendienst NIS bekend.