Anno 2004 is er sprake van een nog slechter ontwikkeling. Die constatering heeft iets angstaanjagends. Een mensenleven als zodanig is niet meer in tel. Dat blijkt in een uitspraak van het Europees Hof. Het stelde dat er bij een onvrijwillige abortus van een onvoldragen vrucht geen sprake is van doodslag. Het argument daarachter is van groot belang voor de toekomst. Het college geeft de foetus geen juridische status. Als dat geen ontmenselijking mag heten. Hiermee is het hek van de dam voor ieder die zich normloos wil uitleven en zich in volstrekt egoïsme van de gevolgen van zo’n wetteloos leven ontdoet.

Egoïsme als kern van het bestaan speelt de samenleving parten. Het is moeilijk om de samenhang tussen de ontwikkelingen in de maatschappij hard te maken. Het lijkt meer een wind, een boze geest die door Europa waait en rondwaart. Vijf wetenschappers signaleerden in deze krant de devaluatie van het huwelijk. Er zullen diverse factoren aan ten grondslag liggen. Maar het heeft ook te maken met een teruglopend sociaal besef. Mensen zijn bezig hun oorspronkelijke identiteit -die van de schepping- steeds meer te verliezen.

Donderdagnacht stak een onverlaat een pater dood. De dader bleek nota bene iemand die in het klooster was opgevangen. De geestelijke was volgens het bisdom een rustige, aardige man. Donderdag schoot een tot nu toe onbekende in Amsterdam een 55-jarige Egyptenaar dood. Een slechterik. Maar ondertussen nam een rivaal het recht -dat is eigenlijk niet het goede woord- in eigen hand. Heeft de groei van de criminaliteit waarbij het ene individu het andere simpel het leven ontneemt -nota bene: in een rechtsstaat- ook niet iets van ontmenselijking?

Iemand kan zeggen dat mensen altijd moorden hebben gepleegd. En dat vrouwen altijd in achterkamertjes al met breinaalden bezig waren. Om ’ongelukjes’ te ’verhelpen’. Niet uitsluitend in de Middeleeuwen. Ook in de periode van de industriële revolutie. Iemand kan tegenwerpen dat het mensenleven al bij Kaïn niet meer in tel was. Dat is waar. En de heksenprocessen in het verleden hadden een officieel en publiek karakter. De overheid was erbij betrokken.

Het bijgeloof uit die tijd verdween evenwel. Desondanks laat de wetgever abortus toe. En dat niet alleen. Het kabinet evalueerde de euthanasiewet. De boodschap van die beoordeling is dat een arts in principe in alle gevallen van vervolging gevrijwaard wordt. Als hij zich maar aan de regels houdt. Ook als hij feitelijk onzorgvuldig heeft gehandeld. Met andere woorden: de formeel via democratie totstandgekomen regering koestert opvattingen over het leven die steeds minder sporen met wat de Bijbel zegt over dood en leven en over moord en doodslag. Waar mensen zich echter in egoïsme losscheuren van God en Zijn heilzame geboden is een proces van ontmenselijking de consequentie.

Dat is erg. Ja, natuurlijk. En verder? Komen christenen toe aan het voorleven van het echt mens zijn? In bijbelse zin? Vol liefde, blijdschap, vrede, geduld, goedheid, geloof, zachtmoedigheid? Die vraag mag geen kerkmens vergeten.