Dit werd maandag bekend. „Geen verrassing”, zo reageerde EU-buitenlandchef Federica Mogherini in Brussel op het bericht uit Washington. Het besluit geeft nog eens aan dat de relatie tussen Europa en de VS onder druk staat, wat bijvoorbeeld ook al bleek tijdens de NAVO-top van vorige week. Volgens een brief van de VS zullen zij alleen uitzonderingen toestaan als de eigen nationale veiligheid in het geding is of als er humanitaire redenen zijn.

De Amerikaanse maatregelen volgen op het opzeggen door president Trump, begin mei, van de atoomdeal met Iran. De eerste sancties gaan op 6 augustus in. In november worden er nog meer van kracht.

De EU blijft echter met „alle energie en eensgezind” proberen de in 2015 bereikte nucleaire overeenkomst overeind te houden, aldus Mogherini, anders zijn de gevolgen „desastreus.” „Maar het wordt een ingewikkelde oefening.” China en Rusland gaan in samenspraak met Europa door met hun activiteiten in Iran, aldus de Italiaanse. Iran wil alleen meewerken aan het handhaven van het akkoord met de overige landen die het hebben ondertekend (China, Rusland, Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië) als het economische voordelen blijft ontvangen van die partijen. Het heeft een klacht ingediend bij het Internationaal Hof van Justitie in Den Haag tegen wat het noemt de „onwettige” VS-sancties.

„Ontzettend jammer”, zei minister van Buitenlandse Zaken Blok maandag over het besluit van de VS. Hij had in mei bij een bezoek aan zijn ambtgenoot Mike Pompeo in Washington de boodschap overgebracht dat het „heel wrang” is als bedrijven die nu legaal handeldrijven in Iran opeens worden geconfronteerd met Amerikaanse sancties.