„Concurrenten” Poetin en Trump om tafel
„Poetin is een concurrent, geen vijand”, zei Trump deze week. De twee spreken elkaar maandag. Erg populair heeft Trump zich in Rusland niet gemaakt. Voor Poetin is dat niet per se nadelig.
Of de Russische president Vladimir Poetin nu wel of niet opdracht gaf tot het beïnvloeden van de Amerikaanse verkiezingen in 2016, duidelijk was dat Donald Trump volgens het Kremlin de beste kandidaat was voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Inmiddels is duidelijk dat Trump, die tijdens de campagne nog lovende woorden over Rusland en zijn president sprak, ook streng kan zijn tegen het Kremlin.
Zo stelde hij een paar maanden geleden sancties in die de Russische economie deden wankelen. De Russische roebel kelderde en verloor binnen een week meer dan 10 procent van zijn waarde. Trump leverde bovendien wapens en oorlogsvoertuigen aan Oekraïne: uiteraard een doorn in het oog van Rusland. Tel dit op bij de uitzetting van Russische diplomaten vanwege de vergiftiging van oud-spion Sergej Skripal en de verschillende posities in het conflict in Syrië en het is duidelijk dat Trump niet erg populair is in Rusland.
Dat is voor de binnenlandse positie van Poetin niet per se nadelig. Waar Poetins voorgangers Michail Gorbatsjov en Boris Jeltsin in Rusland wel werden weggezet als stromannen van de Verenigde Staten, heeft Poetin Rusland het imago gegeven van een machtig, zelfstandig opererend land om rekening mee te houden. De successen in de strijd tegen het terrorisme en het gastheerschap voor het WK voetbal geven de Russen bovendien zelfwaardering en dat straalt af op Poetin.
Tweespalt
In Helsinki wil Trump onder meer met Poetin spreken over wapenreductie en het beëindigen van de Russische militaire oefeningen in de Oostzee. Het Kremlin kondigde eerder al aan dat de situatie en de posities in Syrië „diepgaand” besproken zullen worden.
Grote doorbraken, zoals het afschaffen van de sancties voor Rusland, liggen niet voor de hand. Daarvoor ligt Trump in de VS te zeer onder vuur vanwege vermeende inmenging van de Russen tijdens de verkiezingen. Mogelijk valt er voor Poetin wat te winnen rond de positie van de Krim. Trump liet zich vorige maand ontvallen dat de Krim wat hem betreft Russisch is, omdat het merendeel van de bevolking op het schiereiland Russisch spreekt. De uitspraak kwam hem op felle kritiek te staan. Deze week zei hij echter dat de annexatie van de Krim iets is wat Obama „heeft laten gebeuren.” „Dat staat niet op mijn rekening. Ik zou dat niet hebben laten gebeuren. Wat er nu met de Krim zal gebeuren, weet ik niet.”
Het America First-beleid van Trump drijft een tweespalt tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten, waar Poetin handig gebruik van maakt. Het geeft de Russische president de gelegenheid om zich uit zijn geïsoleerde internationale positie te bevrijden. Daarnaast geeft het Poetin de kans de bovenliggende partij te zijn in het conflict in Syrië.
De positie van Iran zal ongetwijfeld ook aan de orde komen in Helsinki. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu komt, vijf dagen na de top in Helsinki, voor de derde keer dit jaar langs bij de Russische president. Zijn wens is dat Iraanse troepen uit de buurt van Israël blijven. Trump steunt hem daarin. Poetin is naar verluidt bereid daaraan tegemoet te komen, als een deel van de Amerikaanse troepen zich tenminste uit Syrië terugtrekt.
Trump hoopt verder dat de Russen neutraal blijven in het diplomatieke conflict tussen zijn land en Iran. De VS stelden recent opnieuw sancties in tegen Iran, nadat bekend werd dat het opnieuw bezig zou zijn met het maken van atoomwapens.
