Bij Sodom bevindt zich een ongeveer 20 meter hoge berg van zout. Deze werd gevormd door de afzetting van zout in dit gebied. De naam Sodom is afgeleid van ”Sde Sodom” - rode velden. De roodachtige kleur is ontstaan door minuscule rode organismen die in deze zoutpan groeien.

Vóór de omkering moet het gebied rond Sodom vruchtbaar zijn geweest. Sodom lag bovendien op een strategische plaats. In het noordwesten lag Juda, in het noordoosten Moab en in het zuidoosten Edom. De Bijbel verhaalt in Genesis 14 over oorlog tussen koningen in dit gebied. De koningen van Sodom en Gomorra vielen in lijmputten - dat zijn putten met kalk, gips en asfalt.

De wijziging in het landschap ontstond volgens geologen door verschuivingen van geologische plateaus. Het gedeelte waarop het huidige Israël ligt, schoof in een andere richting dan het land waarop het Jordaanse koninkrijk is gevestigd. Bij de verschuivingen ontstonden holtes in het aardoppervlak: het Meer van Tiberias en de Dode Zee. De vallei van de Dode Zee is het laagste gebied van de wereld.

De Dode Zee -in de Oudheid Zoutzee, Oostzee, Zee van Sodom of Asfaltzee genoemd- ligt 411 meter beneden de zeespiegel en het water zakt nog steeds. Honderd jaar geleden stond het water 12 meter hoger. Een belangrijke oorzaak van de daling is het wegpompen van zoet water uit de riviertjes en de beken die uiteindelijk in de Dode Zee uitmonden.

In dit gebied is het zo warm dat het water in de Dode Zee verdampt, in de zomer met wel 25 millimeter per dag. Het zout, dat in kleine beetjes door de eeuwen heen is aangevoerd door de Jordaan en andere stromen, blijft achter. De concentratie zout in de Dode Zee is ongeveer tien keer zo groot als in de oceaan. Wie zich in het water waagt, blijft gewoon drijven. Toch moet de zwemmer voorzichtig zijn. Want wie water naar binnen krijgt, moet onmiddellijk naar het ziekenhuis.

In dit hete, droge en overweldigend mooie natuurgebied is weinig plantengroei. Vegetatie bestaat alleen maar bij de oases - de plekken waar beken en bronnen zijn. De bekendste is Engedi. In Engedi staat een aantal bomen waaraan de sodomsappel groeit. De groene vrucht ziet er appetijtelijk uit, maar dat is bedrieglijk: hij is hol van binnen en giftig.

De naam Dode Zee is slechts ten dele terecht. De vissen die in het water terechtkomen, gaan inderdaad dood. Maar in het zuidelijke gedeelte van de Dode Zee bevinden zich de Dode Zee Fabrieken - de chemische industrie die de mineralen uit het water wint. Bij Ein Boqeq is het water zo rijk aan mineralen dat het een heilzame werking heeft voor de mens. Vandaar dat zich daar luxueuze hotels en kuuroorden aan het water bevinden. Oases als Engedi trekken toeristen - Israëliërs zowel als buitenlanders. En de weg langs de Dode Zee biedt de snelste verbinding tussen Jeruzalem en Eilat.

Deze zomer reist correspondent Alfred Muller door Israël. In acht afleveringen zoekt hij naar sporen in Kanaän, naar herinneringen aan toen, naar overblijfselen uit de bijbelse tijd.

Vandaag deel 1, volgende week donderdag deel 2