Het klimaatakkoord is nog lang niet af, slechts de hoofdlijnen staan op papier. Volgens de voorzitter van het klimaatberaad, Ed Nijpels, is er met de presentatie van de hoofdlijnen, dinsdag, wel een „heel belangrijke mijlpaal” bereikt. Nijpels verwacht eind dit jaar een „volwassen akkoord.” In totaal praten meer dan honderd organisaties mee over welke maatregelen nodig zijn om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 op zijn minst met 49 procent terug te dringen. Zowel overheden als bedrijven en maatschappelijke organisaties zitten om de vijf tafels die voor afzonderlijke sectoren zijn ingericht. In sectoren als industrie, landbouw en mobiliteit moeten nog hobbels worden genomen.

Belangrijke onderdelen uit het akkoord zijn een versnelling in duurzame elektriciteitsopwekking In 2030 moet vijf keer zo veel energie komen van windmolens en zonnepanelen als nu. Ook de verduurzaming van gebouwen moet een stevige impuls krijgen.

Milieuorganisaties

De milieuorganisaties vinden de voorstellen die op tafel liggen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, onvoldoende. „Deze voorstellen gaan ons niet in Parijs brengen, we zijn pas in Antwerpen”, reageren ze met een verwijzing naar het internationale akkoord over klimaatverandering dat eind 2015 in de Franse hoofdstad werd bereikt.

Greenpeace, Milieudefensie, de Natuur- en Milieufederaties en Natuur & Milieu zijn wel te spreken over de voortgang van de plannen voor verduurzaming van de elektriciteitsvoorziening en de gebouwde omgeving. Maar op andere terreinen vinden ze de plannen „teleurstellend vaag.”

Betaalbaarheid

De betaalbaarheid van het akkoord is voor veel belangenorganisaties het belangrijkste punt van aandacht. CNV-voorzitter Limmen stelde dat „milieumaatregelen alleen maar kunnen slagen als de rekening ervan niet bij de gewone man komt te liggen. Lage en middeninkomens kunnen de lasten die de transitie met zich meebrengt niet opbrengen. Voor een gemiddeld rijtjeshuis kost het naar schatting al 18.000 euro om te verwarmen zonder gas.”

Ook de Vereniging Eigen Huis (VEH) legt daar de vinger bij: „De rekening van de energietransitie moet niet eenzijdig worden neergelegd bij woningbezitters. En de woonlasten mogen niet stijgen. Het moet gaan om stimuleren in plaats van verplichten.” De Woonbond is bang dat de grote bedrijven buiten schot blijven.

Minister Wiebes probeerde de discussie over de betaalbaarheid gisteren te sussen: „Betaalbaarheid en haalbaarheid voor huishoudens zijn speerpunten voor het kabinet.”

Relatief positief reageerde de land- en tuinbouw. Volgens Kees van Zelderen van LTO Nederland vormen de hoofdlijnen van het akkoord een stevige uitdaging voor de land- en tuinbouw, maar zijn ze niet onhaalbaar. Ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland reageerden ook gematigd positief. Ze vinden wel dat ervoor gewaakt moet worden dat de Nederlandse producten niet te duur worden in vergelijking met het buitenland.

Binnenhof

In de Tweede Kamer leven nog veel vragen over het klimaatakkoord. De linkse partijen vinden dat de grootste vervuilers meer aangepakt moeten worden. GroenLinks mist voorstellen voor een kilometerheffing en inkrimping van de veestapel. VVD en CDA vinden dat er snel doorrekeningen moeten komen zodat iedereen weet waar hij aan toe is.

ChristenUnie-Kamerlid Dik-Faber reageerde positief: „Met deze ideeën gaan we de komende tijd aan de slag om tot een compleet pakket van maatregelen te komen waarmee we zorgen voor de schepping en waarin lusten en lasten eerlijk worden verdeeld.”

De SGP-fractie vindt vanuit het oogpunt van rentmeesterschap en energieonafhankelijkheid maatregelen gewenst. Maar ook de betaalbaarheid is een aandachtspunt voor de fractie.

Verder mist de partij maatregelen om de luchtvaart te belasten: „Het kan niet zo zijn dat huishoudens jaarlijks 500 euro meer voor stroom en gas moeten gaan betalen, terwijl vakantiegangers voor 50 euro naar Barcelona blijven vliegen.”