Veel van Djabirs lotgenoten uit de Sudanese regio Darfur zijn blijven liggen waar ze zijn vermoord. Er was geen tijd om hen te begraven: hun familieleden hadden geen tijd te verliezen om uit handen te blijven van de Janjaweed, de Arabische groepering die met steun van het regeringsleger dood en verderf zaait onder de zwarte bevolking.

Djabir was tot een paar maanden geleden een boer met een forse veestapel. Toen vielen de Janjaweed zijn dorp aan. „We hadden geen tijd om iets mee te nemen, we moesten gewoon rennen”, zegt Djabirs 30-jarige zoon, Mohammed. Ze werden achternagezeten door militieleden op paarden en kamelen. Hun dorp werd platgebrand. Djabirs neef, Mohammed Aziber, moest toekijken hoe zijn zoon vanuit een helikopter werd doodgeschoten onder de boom waar hij dekking had gezocht. Tijd om hem te begraven was er niet. „Iedere dag zie ik mijn zoon onder die boom liggen”, zegt Aziber, vechtend tegen de tranen.

Meer dan twee maanden lang trok de familie van dorp naar dorp, evenals naar schatting 1 miljoen inwoners van Darfur. Telkens weer kwam het bericht dat de Janjaweed in de omgeving hadden toegeslagen, waarna de familie weer verder trok. Ze leefde op handjes gierst, geweekt in water uit de spaarzame riviertjes in Darfur, een gebied ter grootte van Frankrijk.

Uiteindelijk stak de familie de grens met het buurland Tsjaad over. De bewoners van het gebied waren behulpzaam: ze kregen voedsel, water en kleren. Maar maandenlang sliepen ze in de buitenlucht, onder struiken en bomen die nauwelijks bescherming bieden tegen de zon, de zandstormen en de hevige regenbuien. Toen verschenen de wagens van de Verenigde Naties, die hen naar Kounoungo brachten, een kamp op 75 kilometer ten westen van de grens.

Kort na aankomst in het kamp werd de uitgeputte Djabir ziek. Drie dagen later overleed hij. Hij is de enige niet: wekelijks overlijdt er iemand in Kounoungo, meestal aan een ziekte die onder normale omstandigheden goed te genezen is, zoals longontsteking of diarree. Volgens de Verenigde Naties sterven er nu meer mensen als gevolg van ziektes dan door het geweld in Darfur. Met het begin van het regenseizoen zal het aantal zieken alleen maar toenemen.

De verhoudingen tussen de zwarte boerenbevolking en de Arabische nomaden in Darfur zijn al tijden gespannen. Het geweld brak uit in februari vorig jaar, toen het SLA en een andere groep rebellen de wapens opnamen tegen de regering, die de Arabieren zou bevoordelen bij de verdeling van land en water. De Sudanese regering bewapende de Janjaweed, die dorp na dorp platbrandden en tienduizenden mensen hebben gedood, met luchtsteun van het regeringsleger.

Inmiddels heeft de Sudanese regering beloofd hulpverleners toe te laten tot Darfur, maar hulporganisaties beklagen zich nog steeds dat zij bij hun werk in Darfur worden gehinderd. Op de belangrijkste routes verschijnt de ene controlepost na de andere, van zowel het regeringsleger als de SLA, een van de twee rebellenlegers in Darfur. Bovendien, zegt een woordvoerster van de Verenigde Naties, worden in het noorden en westen van Darfur humanitaire konvooien tegengehouden door „mannen in uniform, militair personeel en onbekende personen.”

President Omar al-Bashir heeft onder zware druk van de Verenigde Staten en de VN ook toegezegd de Janjaweed te zullen ontwapenen. Die belofte stuit onder hulpverleners en vluchtelingen op scepsis. „Hij zal nooit afstand doen van de Janjaweed”, zegt Mohammed Ahmat Mohammed. Hij is met zijn twee vrouwen en vijftien kinderen naar Tsjaad gevlucht nadat de Janjaweed zijn vee hadden gestolen, zijn huis hadden platgebrand en zijn 28-jarige zoon hadden doodgeschoten. „Al-Bashir wil alleen maar dat wij terugkeren, zodat hij ons allemaal kan vermoorden.”