Japans topstuk ontdekt na 100 jaar privébezit
In Museum voor Volkenkunde in Leiden is woensdag een kamerscherm van de Japanse kunstenaar Kawahara Keiga onthuld. Het manshoge scherm van vijf meter breed, volgens het museum een vondst van „ongekende betekenis”, wordt het sleutelstuk in de Japan-collectie van het Leidse museum.
Een eeuw was het anoniem in bezit van een Nederlandse familie, totdat de eigenaren op advies van een kennis experts erbij haalden. Conservator Daan Kok, Japan-expert bij het museum dat al 500 stukken van Keiga en zijn atelier in huis heeft, was stomverbaasd. Het bestaan van het unieke stuk was totaal onbekend: „Had iemand mij vooraf gevraagd of er een kamerscherm van Keiga bestond, dan had ik dat resoluut ontkend.” Keiga (c.1786 -c.1860) werd geprezen om zijn fotografische precisie. Hij werkte veel voor Nederlanders, waardoor hij het Westerse verdwijnperspectief leerde toepassen .
Op de acht panelen staat de baai van Nagasaki met daarin de Nederlandse handelspost op het eilandje Deshima in 1836. Nederland was destijds het enige Westerse land dat mocht handelden met de Japanners. Het werk vertelt veel over hun relatie. Zo staat naast de handelspost ook het Nederlandse schip Marij en Hillegonda er prominent op, dat slechts eenmaal Japan bezocht, en de hofreisbark, een Japans scheepje waarmee Nederlanders luxe geschenken naar de Japanse machthebbers stuurden.
Vanaf donderdag kan het publiek het scherm twee weken lang zien. Daarna buigen twee in Japan opgeleide specialisten zich over de restauratie, die hoognodig is en twee jaar kan duren. Het binnenwerk van het scherm, een lattenwerk bespannen met oude paperassen, kan interessante details onthullen over de ontstaansgeschiedenis van het scherm. Kok: „Spannend is nu ontdekken wie het besteld heeft. Destijds was het al een kapitaal stuk.”
Wat het museum voor het scherm betaald heeft, wordt niet bekendgemaakt.