Lutherse Sabine Hiebsch voelt zich thuis in gereformeerd bolwerk
Ze heeft er duidelijk zin in. Sabine Hiebsch wordt vrijdag in de Kamper Bovenkerk geïnstalleerd als hoogleraar aan de Theologische Universiteit van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV).
„Het is een bijzondere en belangrijke stap voor mezelf. En het geeft ruimte en mogelijkheden voor mijn onderzoek naar en onderwijs over Luther, juist ook in combinatie met de gereformeerde traditie in Kampen”, zegt Hiebsch.
Op 31 oktober 2017, exact 500 jaar nadat Luther zijn 95 stellingen bekendmaakte en 100 jaar nadat Johanna Westerdijk de eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland werd, is Hiebsch benoemd tot bijzonder hoogleraar op de Kooiman-Boendermakerleerstoel voor Luther en de geschiedenis van het (Nederlandse) lutheranisme aan de universiteit van de GKV, zoals het officieel heet. Hiebsch, lutherse en voormalig synodelid van de Protestantse Kerk in Nederland, verruilt haar onderzoeksfunctie aan de VU Amsterdam voor een leerstoel aan de universiteit aan de Broederweg in Kampen. Ze wordt daar de eerste vrouwelijke hoogleraar.
Belang
Hiebsch geeft in een paar minuten een exposé over de bijzondere positie van het lutheranisme.
„In Nederland was het een minderheidsreligie. In delen van Duitsland en in Scandinavië was het lutheranisme in de meerderheid, in Nederland was dat de gereformeerde religie. Maar het bijzondere is wel dat vooral in Amsterdam, dat in de Gouden Eeuw het hart was van Holland en van de Republiek, vanwege economische overwegingen, zowel de lutheranen alsook de joden in het publieke leven een gezicht kregen. Er werden lutherse kerken en synagogen gebouwd. Dat was uniek in de wereld van die dagen.”
Hiebsch zal tijdens haar inauguratie in de Bovenkerk de speerpunten aankondigen die centraal zullen staan in haar onderzoek en in haar colleges in Kampen. „Ik ben blij met deze leerstoel in Kampen. Het Nederlandse lutheranisme heeft als minderheidstraditie altijd in een context gestaan waarin de gereformeerde traditie een centrale plaats had. Voor mijn onderzoek is deze context heel belangrijk. Mijn inbreng in Kampen zal verdieping en verbreding brengen voor het onderzoek naar en het onderwijs over de Reformatie. Luther als eerste reformator van de 16e eeuw zal een duidelijk zichtbare plaats krijgen.”
Gereformeerde klimaat
Bang dat haar lutherse achtergrond zal botsen met het gereformeerde klimaat aan de Broederweg in Kampen is ze niet. „Nee hoor, ik werk nu al bijzonder prettig samen met de collega’s hier. Iedere week is er een dienst die we hier de ”chapel” noemen. Daar wordt gebeden, gezongen en is er een korte meditatie. Ik voel me daar thuis, juist ook door dat gezamenlijk zingen. Het is bijzonder om dat te ervaren.”
Trots is ze op het feit dat ze de eerste vrouwelijke hoogleraar is aan de Kamper universiteit. „Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in de Nederlandse academische wereld. Ik ben blij dat ik een bijdrage kan leveren om dat tij te keren.”
Of haar hoogleraarschap misschien gezien moet worden in het kader van oecumenische aspiraties van de GKV, durft ze niet te zeggen. „We hebben in Nederland de unieke situatie dat hervormden, gereformeerden en lutheranen één kerk vormen, de Protestantse Kerk in Nederland. Ik heb daar zelf altijd enthousiast voor gestreden en ik hoop alleen maar dat de oecumene door zal gaan en breder zal worden. Het feit dat de GKV en de Nederlands Gereformeerde Kerken streven naar eenheid, is wat dat betreft een belangrijke ontwikkeling.”