Wat is het probleem?

Ggz-instellingen in Nederland krijgen geregeld te maken met patiënten aan wie de hulp eigenlijk alleen online en anoniem kan worden verleend. Het kan bijvoorbeeld gaan om cliënten die uit angst of schaamte voor hun omgeving geen professionele hulp durven te zoeken. Of om mensen die ernstig worden bedreigd en om hulp vragen vanuit bijvoorbeeld een opvanghuis.

Hulpverleners kunnen dergelijke anonieme zorg niet declareren bij een zorgverzekeraar, omdat de hulp niet te herleiden is naar een individuele verzekerde. Daarom stelde het vorige kabinet voor deze ggz-zorg in 2016 een tweejarige subsidieregeling beschikbaar met een totaal budget van 2 miljoen euro per jaar.

Al aan het begin van dit jaar werd echter duidelijk dat de subsidiepot in 2018 over dertien zorgaanbieders moest worden verdeeld. Dat waren er meer dan in 2017. Gevolg daarvan is dat de dertien instellingen gemiddeld slechts 63 procent van het bedrag hebben ontvangen dat ze voor hun anonieme online hulp hadden aangevraagd.

En dus moeten ze lastige keuzes maken en hun hulpaanbod versoberen?

Dat klopt. Overigens, al in december, bij de behandeling van de zorgbegroting voor 2018 vroeg het centrum voor eetstoornissen Ursula dat ook anonieme e-health biedt hier al de aandacht van de Tweede Kamer voor.

Kortom, een spoedoverleg in de Kamer is een kwestie van tijd?

Nee, dat is niet waarschijnlijk en dat komt omdat het thema eigenlijk al voor komend najaar op de Kameragenda stond. Tijdens het debat in 2016 over het besluit om een subsidieregeling in te stellen, rees namelijk al de vraag of het bedrag van 2 miljoen euro niet wat aan de lage kant was. Diverse Kamerleden opperden bovendien dat het goed zou zijn als subsidies niet per jaar zouden worden aangevraagd en bekeken, maar voor een langere periode, zodat instellingen meer vastigheid zouden hebben. Uiteindelijk besloot de Tweede Kamer in 2016 om na twee jaar opnieuw naar de regeling te kijken. In januari meldde staatssecretaris Blokhuis (VWS) dat deze evaluatie komend najaar start.

Blokhuis wil het taboe rond depressies en andere psychische aandoeningen doorbreken. Riskeert hij daarmee niet dat mensen hulp gaan zoeken die uiteindelijk niet voor handen blijkt te zijn?

Het klopt dat Blokhuis uitgerekend in de maand waarin de nieuwe subsidieverdeling bekend werd, januari dus, ook het startschot gaf voor de campagne ”Hey! Het is okay!” Maar die actie was natuurlijk niet bedoeld om mensen aan te sporen anoniem hulp te gaan zoeken. De anonieme online ggz-zorg en de bijbehorende subsidieregeling van 2 miljoen euro zijn zoals gezegd alleen voor uitzonderlijke situaties bedoeld. Wie openlijk voor zijn klachten kan en durft uit te komen, zal daarom eerder belanden in de reguliere ggz-hulpverlening, waar overigens ook in toenemende mate wordt gewerkt met e-healthmodules, zoals bijvoorbeeld Kleur je leven, of Grip op je dip.

Ook in de reguliere ggz vormen wachttijden echter een hardnekkig probleem; vooral voor patiënten met autisme, persoonlijkheids- en angststoornissen, zo meldde Blokhuis de Kamer al eerder. Er is dus werk aan de winkel voor de bewindsman. Niet alleen ten aanzien van de anonieme ggz, maar ook breder en met betrekking tot de reguliere zorg.