In tientallen steden door het hele land gingen de afgelopen dagen duizenden mensen de straat op om te betogen tegen de beslissing van het hof in Pamplona. Ook het pas aangetreden kabinet van de sociaaldemocratische premier Pedro Sanchez liet zich niet onbetuigd. „Slecht nieuws voor de veiligheid van vrouwen”, klonk het in Madrileense regeringskringen.

De vijf jonge mannen uit Sevilla die zichzelf La Manada (De Kudde) noemden, werden onlangs in een geruchtmakend proces veroordeeld tot negen jaar gevangenisstraf. Het hof in Pamplona achtte bewezen dat zij tijdens de San Ferminfeesten (tussen 6 en 14 juli) in de Navarrese hoofdstad twee jaar geleden een achttienjarige vrouw seksueel hadden misbruikt in een portiek.

Uit WhatsAppberichten bleek dat de mannen van 24 tot 27 jaar hun misdrijf in onderling overleg hadden voorbereid. De daders, onder wie een militair en een agent van de Guardia Civil, maakten bovendien videobeelden van hun seksuele misbruik.

Geen schuldbesef

Het recente vonnis tegen de vijf gold al als omstreden. De rechters meenden dat er geen geweld of intimidatie had plaatsgevonden tegen het slachtoffer, ondanks diverse passages uit hun eigen vonnis die op het tegendeel wezen. Daardoor werden de verdachten slechts veroordeeld voor seksueel misbruik in plaats van voor verkrachting.

Toch gingen zij in hoger beroep, net als het openbaar ministerie. De behandeling daarvan mogen zij nu in voorwaardelijke vrijheid afwachten. De rechters zien geen risico op herhaling. Dat laatste wekte bij menigeen verbazing. Uit de publieke uitspraken van de veroordeelden bleek geen enkel schuldbesef. Een van hen verklaarde onlangs dat het slachtoffer tijdens de groepsverkrachting „meer genoten had dan zij.” Tegen vier leden van De Kudde loopt nog een ander strafrechtelijk onderzoek wegens seksueel misbruik in het Zuid-Spaanse Pozoblanco.

De voorwaardelijke vrijlating van De Kudde is niet de enige omstreden beslissing van de Spaanse justitie in de afgelopen dagen. Inaki Urdangarin, de zwager van koning Felipe en veroordeeld tot bijna zes jaar cel wegens fraude, malversatie, omkoping en fiscale misdrijven, mocht vorige week zelf de gevangenis uitkiezen waar hij zijn straf uitzit. Urdangarin koos de gevangenis in Brieva, een vrouwengevangenis waar een speciale vleugel exclusief voor hem werd ingericht. De bond van gevangenispersoneel protesteerde tegen deze „evidente voorkeursbehandeling” voor het lid van het Spaanse koninklijk huis.

Gasinjecties

Eind vorige week seponeerde het nationale hof in Madrid een strafklacht tegen vijf ex-ministers en bouwmagnaat Florentino Perez. Zij werden beschuldigd van zwendel, fraude en malversatie wegens het mislukte gasopslagproject Castor. Dit project bestond uit de bouw van een peperdure opslagplaats voor de kust van Castellon in een voormalige onderzeese oliebron. Het werd nooit in gebruik genomen. De eerste proefinjecteringen van gas veroorzaakten aardbevingen die grote schade aanrichtten in de nabijgelegen kustplaatsen.

Volgens de strafklacht waren er geen deugdelijke studies verricht naar mogelijke aardbevingen als gevolg van de gasinjecties. Bovendien kreeg het bouwbedrijf van Florentino Perez in een recordtempo 1350 miljoen euro door de Spaanse regering uitbetaald als schadeloosstelling.

Het contract bevatte clausules waardoor eventuele verliezen volledig op de Spaanse staat afgewenteld konden worden. Dat het hof de strafklacht niet eens in behandeling neemt, wordt door veel Spanjaarden gezien als een nieuw teken dat de justitie niet onpartijdig is.

Het vertrouwen van de bevolking in de rechtspraak is volgens onderzoeken in Spanje aanzienlijk geringer dan in de meeste westerse landen.