Het is ook niet vanzelfsprekend meer dat Recep Tayyip Erdogan van de Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP) de verkiezingen wint. Hij heeft een belangrijke rivaal in Muharrem Ince van de Republikeinse Volkspartij (CHP).

Erdogan had aan de macht kunnen blijven tot november 2019.

Turkijedeskundige dr. Hay Eytan Cohen Yanarocak van het Moshe Dayan Centrum van de Tel Aviv Universiteit zegt dat de vervroegde verkiezingen te maken hebben met de economische crisis. Die maakt de Turken armer. Daar staat tegenover dat Erdogan het leven heeft verbeterd met grote bouwprojecten en uitbreiding van de dienstverlening. Hij hoopt zondag de vruchten daarvan te plukken.

Ook Israël is een onderwerp in de verkiezingsstrijd. De Turkse kritiek op Israël nam eind 2008 scherp toe toen Israël een operatie uitvoerde tegen Hamas in Gaza om een einde te maken aan raketbeschietingen op Israëlische steden en dorpen. Daarbij verloren 1400 Palestijnen het leven. Tijdens het Wereld Economisch Forum in het Zwitserse Davos in januari 2009 stormde Erdogan tijdens een debat met de Israëlische president Shimon Peres woedend het podium af. Hij riep: „Als het om doden gaat, dan bent u daar heel goed in.”

De relaties verslechterden verder in 2010. Toen enterden Israëlische commando’s het schip Mavi Marmara, dat op weg was naar Gaza om de blokkade te doorbreken. Om de relaties te herstellen, sloten Turkije en Israël in 2016 een normalisatieakkoord. Beide landen wisselden weer ambassadeurs uit en Israël betaalde 20 miljoen dollar (17 miljoen euro) compensatie voor omgekomen Turkse activisten op de boot. Ook daarna deden zich crises tussen beide landen voor.

Cohen Yanarocak zegt dat Erdogans kritiek op Israël hem populair heeft gemaakt. Onder de Turken is volgens hem de opvatting namelijk wijdverbreid dat de Joden de wereld besturen. Als een Turkse leider tegen Israël ingaat en maatregelen tegen dat land neemt, laat hij zien dat hij niet bang is voor wie de touwtjes in handen hebben. Dat betekent dus dat Turkije een sterke staat is.

Maar de vijandschap blijft onder Erdogan diplomatiek en verbaal van aard. Politiek is politiek, business is business, en beide zaken moeten zeker niet door elkaar worden gehaald. Hij raakt de handel niet aan.

De oppositie verwijt hem ervan veel te zacht te zijn tegenover Israël. Toen de oppositie in mei een wetsvoorstel indiende om alle akkoorden met Israël te annuleren, inclusief de economische, bliezen Erdogans AKP en de daaraan verbonden Partij van de Nationalistische Beweging (MHP) het idee af.

Ince belooft dus weinig goeds voor de relaties. Aan de andere kant moeten we niet vergeten dat dit een verkiezingsstrijd is. Cohen Yanarocak wijst erop dat Ince CNN Türk vertelde dat hij relaties met alle landen wil herstellen, inclusief met Israël. „Ince heeft ideologisch gezien niets tegen Israël. Maar in deze verkiezingen moet hij een heel kritische houding tegenover Israël aannemen om Erdogan niet te helpen.”

Best spannend dus wat er zondag en later gebeurt.