Stoppen met de tabaksverkoop is volgens Marlijn Somhorst, manager verantwoord ondernemen en duurzaamheid bij Lidl Nederland, een logische stap. „In Nederland zijn we duidelijk op weg naar een rookvrije maatschappij. Dat merken wij ook aan de kassa. Er worden steeds minder sigaretten verkocht. Het aanbieden van rookwaren is met het oog op de toekomst dus niet meer rendabel.”

De komende jaren worden sigaretten gefaseerd uit de filialen van Lidl gehaald. De Alliantie Nederland Rookvrij, een initiatief van KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en het Longfonds, is daar blij mee. Voorzitter Floris Italianer: „Dit is fantastisch. Laat Lidl een voorbeeld zijn voor andere supermarkten.”

Discussie

Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid hoopt ook dat meer supers „deze belangrijke stap op weg naar een rookvrije generatie” nemen. Hij nodigt ze binnenkort uit voor een gesprek hierover.

Andere supermarktketens volgen het voorbeeld van de van oorsprong Duitse winkel voorlopig niet, blijkt uit een rondgang van de NOS. „Klanten moeten voor al hun boodschappen bij ons terecht kunnen. Ook voor tabak”, zeggen Jumbo en Albert Heijn. Bij ALDI en Spar is er „serieus gekeken naar de maatschappelijke discussie rond tabak.” Tot concrete stappen heeft dat nog niet geleid.

Veel supermarkten namen, net als Lidl, de afgelopen jaren wel „ontmoedigende maatregelen.” Konden klanten hun sigaretten vroeger nog zelf pakken, nu liggen ze uit het zicht bij één kassa of de servicebalie. Zo ziet het kabinet het graag. In een voorstel waar de Tweede Kamer nog over stemt, staat dat supermarkten in 2020 verplicht worden rookwaren uit het zicht te leggen. In 2022 moet de maatregel ook gaan gelden voor tankstations en andere verkopers van tabak.

Verslavingskunde Nederland noemt het besluit van Lidl „een grote stap die landelijk en internationaal een grote impact zal hebben. Lidl zit in dertig landen en Lidl Nederland is internationaal de eerste die de verkoop van sigaretten staakt. Dit is een belangrijk signaal”, aldus een woordvoerder.

Minder rokers

Vorig jaar rookte 22,9 procent van de Nederlanders van 25 jaar of ouder, blijkt uit onderzoek dat het CBS op deze Wereld Niet Roken Dag presenteerde. Dat betekent dat er minder rokers zijn dan bij de laatste

meting in 2015 (24,5 procent).

De verschillen tussen groepen zijn groot. Mannen roken vaker dan vrouwen en lager opgeleiden vaker dan hoger opgeleiden. Het aandeel rokers onder 25- tot 45-jarige mannen met een lager opleidingsniveau is met 52 procent het hoogst.

Klantonvriendelijk

„Op z’n minst klantonvriendelijk”, vindt Stichting Rokersbelangen Lidls beslissing. „Marlboro zette vorig jaar in supermarkten een slordige half miljard euro om, een groei van bijna 3 procent. Camel groeide 6 procent. Sigaretten behoren tot de allergrootste merken in de Nederlandse schappen.” Door ze uit het assortiment te halen, zou de super volgens Rokersbelangen veel klanten in de kou laten staan.

De twee merken die Rokersbelangen noemt, biedt Lidl niet aan. De discountsuper heeft alleen minder bekende, buitenlandse merken in het assortiment.

Eerder dit jaar maakten drogisterijen zoals Kruidvat en Trekpleister bekend dat ze de verkoop van rookwaren afbouwen totdat ze in 2019 niet meer te koop zijn.