In zijn spijtbetuiging schrijft Oettinger: „Het was niet mijn bedoeling onrespectvol te zijn. Ik heb het volle respect voor de wil van de kiezer, in welk land dan ook, of ze nu rechts of links zijn.”

Italiaanse politici reageerden kwaad. Het is ongebruikelijk dat EU-commissarissen zich uitspreken over de politiek in een lidstaat voordat er een regering is. EU-president Donald Tusk gaf Oettinger dan ook een tik op de vingers: „Mijn oproep aan alle EU-instellingen is: respecteer alstublieft de kiezers. We zijn hier om hen te dienen, niet om ze de les te lezen.”

Ook commissievoorzitter Juncker reageerde. Hij liet weten ervan overtuigd te zijn dat het lot van Italië niet in de handen ligt van de financiële markten. „Italië zal doorgaan op het Europese pad en verdient respect.”

De eurosceptische verkiezingswinnaars Lega en de Vijfsterrenbeweging (M5S) stonden op het punt een regering te vormen, maar zijn woedend afgehaakt toen president Mattarella niet akkoord ging met de voorgestelde minister van Economie en Financiën. Hoewel een nieuwe poging wordt ondernomen, is daarmee de kans op nieuwe verkiezingen sterk toegenomen.

De rente op Italiaanse staatsleningen steeg de afgelopen tijd fors. De moeizame regeringsvorming kan de economie en het bankwezen zo drastisch beïnvloeden dat daarmee mogelijk een signaal aan de kiezer wordt gegeven om de macht niet over te dragen aan populisten, zei Oettinger in eerste instantie.

Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken toonde zich maandag al bezorgd over de ontwikkelingen in Rome. Minister Wopke Hoekstra (Financiën) wenste de Italianen eerder een regering toe die „zorgt voor economische groei, hervormingen en begrotingsdiscipline”. De Europese Centrale Bank (ECB) waarschuwde Italië dinsdag voor het verder laten oplopen van de schulden.