Australische psalmen in Veenendaal

De Basiliek in Veenendaal, thuishaven van de evangelische gemeente Mozaiek0318, vormt deze donderdagavond het decor voor een optreden van Sons of Korah. Meer dan duizend mensen, voor een deel uit reformatorische kring, hebben een kaartje (à 22,50 euro) gekocht voor het concert van het vijfkoppige muziekteam uit Australië, dat deze week voor de vierde keer in Nederland is (zie ”Sons of Korah”). Onder het thema ”The Break of Day” bieden de musici een muzikale reis door Openbaring en de Psalmen.

Als het licht in de zaal is gedoofd en de podiumlichten rood kleuren mag eerst de jonge Anna Waters –zwarte jurk– een paar nummers vertolken. Zij zingt nog niet zo lang bij de band. Het publiek sluit haar direct in het hart.

Voordat het echte programma begint, is er eerst een video. Matthew Jacoby, oprichter en leider van de groep, loopt in India, waar hij in samenwerking met World Vision kinderen sponsort. Enthousiast vertelt hij hoe het leven van deze kinderen kan veranderen door onze bijdrage. World Vision presenteert, met het Nederlands Bijbelgenootschap en de nieuwe stichting Cultuur Kapel, nu de tour van de Australiërs.

Geladen sfeer

Het eigenlijke concert begint rustig. Psalm 27. De tekst staat in twee talen op de muur: „Heer, ik wacht op U. En U komt.” Alle vijf de musici staan nu op het podium. Jacoby met elektrische gitaar in het midden, geflankeerd door twee andere gitaristen. Links zingt Waters als zogenoemde ”backing vocal”. Erachter de drummer.

Dan Psalm 68 in combinatie met teksten uit Openbaring. De muziek schept een geladen sfeer en zwelt aan. Jacoby citeert een gedeelte uit Openbaring 19: Christus overwint de valse profeet. Vervolgens Psalm 68: God zegeviert over het kwaad met tienduizenden machtige wagens. De decibellen nemen toe. Rauwe teksten over bloed likkende honden worden niet gemeden.

Terug naar Openbaring 19, de slag om Armageddon. Weer die beklemmende sfeer. Het beest dat wordt geworpen in de poel van vuur. Direct erachteraan de stieren uit Psalm 68 die gescholden worden. En dan de climax: Christus overwint. „Zing voor de God van Israël. Halleluja!” Nu gaat de muziek wel heel hard. Applaus volgt.

Ook de Psalmen 14, 46 en 96 worden heel knap met Openbaring verbonden. De rivier die de stad Gods verblijdt en de zuivere rivier uit Openbaring 22. Het ”Hij komt om de aarde te richten” en de roep van de Geest en de Bruid. Er komen heel wat Bijbelteksten langs. En Jacoby –veelal zingt hij met ogen dicht– lijkt ze allemaal uit z’n hoofd te kennen.

Verstild

Na de pauze komt Openbaring in de muziek niet meer terug. Jacoby geeft soms een toelichting. Na Psalm 56: „In één psalm een complete omkeer. De dichter heeft écht contact met God.”

Psalm 139 komt bijna helemaal langs, tót de roep om wraak. Halverwege wordt het geluid flink opgeschroefd. De beat trilt door je lichaam, je oren doen pijn. Bij Psalm 95 –met het repeterende ”Komt, laten we aanbidden”– komt de stemming op het podium er goed in. De zangers maken grapjes met elkaar, de zaal klapt mee, de drummer lijkt uit z’n dak te gaan.

Even later is er weer de rustige Psalm 116. En tot slot, heel verstild, de zegen van Psalm 91. Met een gitaarsolo als muzikaal hoogtepunt. Hiermee mag het publiek naar huis.

Of toch niet. Na langdurig applaus komen de musici terug en geven een toegift. Weer veel decibellen, geklap, plezier en gekkigheid van de drummer. Jammer.

Na afloop zeggen mensen genoten te hebben van het optreden. „Dicht bij de Bijbeltekst en integer vertolkt”, zegt een man. „De muziek is natuurlijk geen Bach.” Ene Cor Molenaar schrijft op de site van de band: „Prachtig, geen woorden voor!” Elise: „Geweldig knap hoe de teksten van de psalmen gevangen werden in de muziek. En wat een enorme muzikaliteit hebben deze mensen. Ze lieten de psalmen leven in muziek.” En Petra: „In 1 woord: FANTASTISCH!”

Boosheid

Voorafgaand aan het concert woont een deel van de bezoekers een seminar van dr. Matthew Jacoby bij over de ongemakkelijke kant van de psalmen. De leadzanger is ook theoloog en filosoof. Hij schrijft boeken, is ”teaching pastor” in een baptistenkerk en doceert aan Melbourne School of Theology.

Jacoby vraagt aandacht voor boosheid en haat in de psalmen. Hij leest heel Psalm 109 en het laatste gedeelte van Psalm 137. De roep om wraak, zelfs over kleine kinderen, vinden we lastig, aldus de zanger. „Een christen moet toch genadig en vredelievend zijn? Toch is boosheid een gewone menselijke reactie op onrecht. De vraag is niet of we die hebben, maar wat we ermee doen.”

Wij hebben de neiging om zelf voor rechter te spelen. „De psalmen leren ons echter waar we naartoe kunnen met onze boosheid: naar God”, aldus Jacoby. „We mogen het brengen bij de hoogste Rechter. Dat is de beste plaats.”

Veel christenen klagen volgens de zanger dat God hen niet hoort, en stoppen vervolgens met bidden. „Maar de psalmdichters gaan juist roepen tot God als ze denken dat Hij hen niet hoort. De psalmen wijzen ons de weg waar we heen moeten met alle negatieve kanten van het leven.”

---

„Wij willen niet alleen het hoofd, maar ook het hart aanspreken”

Jacoby heeft van het uitdragen van de psalmen z’n levensmissie gemaakt, vertelt hij ’s middags desgevraagd. Zijn band ontstond in 1994 toen hij voor zijn studie theologie veel met de psalmen bezig was. Hij kon echter geen musici vinden die op een eigentijdse manier met deze Bijbelse liederen bezig gingen. Zelf was Jacoby al muzikaal actief. Zodoende ging hij zelf eigentijdse vertolkingen maken. „Dat is nog niet zo makkelijk. Maak van een lange psalm maar eens een lied van drie minuten met de structuur van een popsong.”

Inmiddels heeft Sons of Korah zo’n zeventig à tachtig psalmen gedaan. „We kunnen dus nog 25 jaar vooruit”, glimlacht Jacoby.

Hij kent de calvinistische traditie. „Ik heb gestudeerd aan een gereformeerd seminarie.” Hij kent ook de traditie van psalmberijming en orgelbegeleiding. „Heel mooi. Het probleem is alleen dat je op één melodie de hele psalm zingt. Terwijl binnen één psalm de emoties vaak wisselen.”

Om die reden kiest Sons of Korah bewust voor een mix aan stijlen. Zuid-Afrikaanse ritmes, oosterse muziek, oude Keltische liederen, moderne folk, echte rock: het is allemaal terug te vinden in hun psalmen. „Zo kunnen we de verschillende emoties in een psalm helemaal volgen.”

Zijn daarbij alle stijlen en instrumenten bruikbaar?

„Instrumenten zijn als de kleuren voor een schilder. Het orgel is er een van: heel mooi. Een gitaar is een andere. Laten we alle kleuren gebruiken.”

Er zijn christenen die huiverig zijn voor de setting van een popconcert.

„Dat begrijp ik. Ik redeneer vanuit de esthetiek, een vak dat ik ook doceer. Vanuit die gedachte wil je niet alleen het hoofd, maar ook het hart aanspreken. Een muziekstijl, instrumenten, lichten op het podium: het zijn allemaal onderdelen van die esthetiek. Calvijn wilde ook dat de Geneefse psalmen esthetisch mooi zouden zijn.”

Calvijn maakte wel onderscheid tussen muziek voor de kerk en muziek voor daarbuiten.

„Wij doen dit ook niet in een kerkdienst. Dit is een concert. En een concert is een esthetische ervaring. Dan mag je alles gebruiken om mensen in aanraking te brengen met de Bijbel.”

Dat laatste is uw diepste drijfveer?

„Ik wil inderdaad mensen de Bijbel in trekken. En dan juist de psalmen. Die zijn heel belangrijk voor onze hedendaagse spiritualiteit.”

Ook voor de nieuwtestamentische gemeente?

„Je kunt niet echt ervaren wat Christus gedaan heeft, als je niet het proces van de geloofservaring van de psalmen kent. Het leven van het geloof is het leven dat in de psalmen te vinden is.”

---

Sons of Korah

De Australische band Sons of Korah –genoemd naar de ”kinderen van Korach” uit de psalmen– kwam in oktober 2009 voor het eerst naar Nederland. De zangers bereikten toen met hun vertolking van de psalmen meer dan 5000 mensen. In oktober 2012 volgde een tweede tour, met als thema ”Out of the depths”. Op de vier concerten die de band in 2015 onder het thema ”David & Batseba” in Nederland gaf, kwamen ruim 3000 mensen af.

Dit jaar treedt Sons of Korah voor het eerst ook in Duitsland op. Vorige week was de band in Dresden, Chemnitz, Jena en Oberursel. Deze week zong de groep in Zwijndrecht, Veenendaal, Drachten en in Katwijk aan Zee. Thema: ”The Break of Day”. De musici trokken opnieuw meer dan 3000 bezoekers.

Volgens tourmanager Maarten ter Keurs heeft de band in Nederland „een goede schare aan liefhebbers, die ook steeds lijkt te groeien. Dat zien we ook in Duitsland, waar de band nu pas z’n eerste stappen zet.”

De band werd in 1994 in Australië opgericht door Matthew Jacoby (1971), die nog steeds als bandleider optreedt. De groep had de jaren door een wisselende samenstelling. Momenteel telt Sons of Korah vijf leden, onder wie één vrouw. Behalve in Australië gaf de muziekgroep optredens in Engeland, de Verenigde Staten, Duitsland en Nederland.

In 1996 bracht de band, die uitsluitend psalmen zingt, zijn eerste cd uit: ”Hand to the Plough”. Inmiddels staat de teller op tien studioalbums en twee live-cd’s. De laatste opname, ”Fractures”, is van februari vorig jaar.

sonsofkorah.nl en sonsofkorah.com

Service

Australische psalmen in Veenendaal

Muziek

Service

Australische psalmen in Veenendaal

Muziek

RD.nl in uw mailbox?