Zoals Trump zondag in een tweet aankondigde, heeft hij maandag bij het ministerie van Justitie de eis op tafel gelegd om te onderzoeken of een FBI-informant al voor de presidentsverkiezingen van 2016 contact heeft gehad met een aantal mensen uit zijn campagneteam. Naar zijn overtuiging was dit geen inlichtingenwerk, maar een politieke aanslag. Met deze eis zet hij de tegenaanval in op het onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller naar de Russische connectie.

Trump overhandigde zijn verlanglijstje aan drie hoge juristen van het ministerie, onder wie Rod Rosenstein, de onderminister die ook direct verantwoordelijk is voor het onderzoek van Mueller.

De eis van Trump wordt algemeen uitgelegd als een directe oorlogsverklaring van Trump aan de speciaal aanklager, die volgens hem met „dertien boze Democraten” een geldverslindende heksenjacht tegen hem houdt.

De suggestie dat hier alleen maar Democraten achter zitten, is onterecht. In het team van Mueller zit ook een fors aantal Republikeinen. Maar ook in het Congres zijn er Republikeinen die vragen hebben bij de Russische contacten van Trump.

Vorige week verklaarde de Senaatscommissie voor de inlichtingendiensten, waarin de Republikeinen de meerderheid hebben, dat er wel degelijk sprake is geweest van Russische inmenging in de verkiezingen. „De Russische poging (tot infiltratie, WBK) was uitgebreid, geraffineerd en door president Poetin persoonlijk bevolen met het doel Donald Trump te helpen en Hillary Clinton te beschadigen,” zei de vicevoorzitter van de commissie, senator Mark Warner.

Trump moet van deze constatering van de Senaatscommissie zijn geschrokken. Waarnemers stellen dat zijn eis aan justitie daar alles mee te maken heeft. De eis die Trump nu aan justitie stelt, heeft direct effect. „Informanten die de FBI gegevens verstrekken, zullen zich vanaf nu wel twee keer bedenken voordat ze ook maar iets vertellen. Hun veiligheid is niet meer gegarandeerd”, zegt politicoloog en jurist Cal Jillson uit Dallas.

Jillson, zelf overtuigd Republikein, noemt Trumps actie „ernstig.” „Een president van Amerika heeft veel macht. Maar hij moet zich verre houden van justitieel onderzoek, zeker als dat bij hem zelf in de buurt komt. Het verzoek van Trump aan het ministerie van Justitie kan maar op één manier woorden uitgelegd: hij beïnvloedt de rechtsgang, en dat is voor een president een politieke doodzonde.”

Wayne Grudem, theoloog en auteur van boeken over politieke ethiek uit Phoenix (Arizona), verwijt Trump dubbelhartigheid. „Toen de FBI-baas drie dagen voor de verkiezingen vertelde dat er opnieuw onderzoek naar het mailverkeer van Clinton was gestart, had Trump daar geen enkele kritiek op. Integendeel. (…) Daar staat tegenover dat de FBI totale radiostilte heeft betracht over de aanwijzingen –die ze toen al hadden– dat Rusland bezig was Trump te helpen. Nu hij in het nauw zit, gaat hij meppen.”