De onderzoeksresultaten staan in het jaarverslag van het BFT, dat volgende week wordt gepubliceerd. De toezichthouder is bij wet ingesteld om de financiële huishouding van notarissen en gerechtsdeurwaarders in de gaten te houden.

Bij zes van de 89 notarissen is de financiële situatie zo slecht, dat het voortbestaan van hun praktijk op de tocht staat. De onderzoeksresultaten werden gisteren bevestigd door algemeen directeur H. Haddewegg Scheffer van het BFT.

Een relatief groot deel van de problemen wordt veroorzaakt doordat notarissen kantoorvermogen inzetten voor privé-doeleinden. „Er is natuurlijk een relatie tussen kantoorvermogen en privé-vermogen. Als privé de nood aan de man komt, kan het voor notarissen heel gemakkelijk zijn het kantoorvermogen aan te spreken”, aldus Haddewegg Scheffer.

De verslechterde economie speelt ook een rol. Hierdoor worden er minder koopaktes voor huizen afgesloten en minder bedrijven opgericht. Ook is er sprake van toegenomen concurrentie sinds in 1999 bij wet de vaste tarieven zijn losgelaten. Zo werken sommige notariskantoren in de regio Limburg onder de kostprijs.

Het BFT heeft verder vastgesteld dat de financiële organisatie bij eenderde van de onderzochte notariskantoren ondoorzichtig is, met alle risico’s van dien. In een vraaggesprek met het Notariaat Magazine, het maandblad van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), merkt BFT-medewerker F. Blok hierover op: „Het gaat in het notariaat om enorme geldstromen en vrijwel alle betalingen gaan langs digitale weg. Iemand die kwaad wil, heeft binnen de kortste keren enorme geldbedragen weggesluisd.”

De KNB ziet in de onderzoeksresultaten een bevestiging van de noodzaak van kwaliteitscontrole. Onder druk van financiële problemen zou de kwaliteit van de dienstverlening in gevaar kunnen komen, omdat notarissen de kostprijs zo laag mogelijk willen houden, aldus J. de Gruyter van de beroepsorganisatie. De KNB heeft een systeem ontwikkeld voor kwaliteitscontrole, waarin ook het BFT een rol moet krijgen.

Volgens de beroepsorganisatie toont het onderzoek ook aan dat notarissen de tijd moet worden gegeven om te wennen aan de nieuwe marktomstandigheden. Minister Brinkhorst van Economische Zaken is echter van plan notarissen bij bepaalde dienstverlening ook te laten concurreren met advocaten.

„Uit onderzoek blijkt dat de Nederlandse notarissen al tot de goedkoopste in Europa behoren. Brinkhorst moet ons voorlopig met rust laten, anders zitten we straks met tachtig failliete notarissen en daar heeft ook niemand baat bij”, aldus De Gruyter.