Om toestemming van Brussel te krijgen, moesten de in mei gepresenteerde plannen nog wel iets worden aangescherpt. Zo is de toelaatbare hoeveelheid stikstof op grasland iets verlaagd. Veel hebben minister Veerman van Landbouw en staatssecretaris Van Geel van Milieu niet toegegeven ten opzichte van hun oorspronkelijke plannen. „We hebben op het scherp van de snede onderhandeld”, aldus Veerman.

De bewindslieden en eurocommissaris Wallström van Milieu zeiden donderdag op een persconferentie „erg blij” te zijn dat het langslepende conflict tussen Nederland en Brussel over het mestbeleid na tien jaar eindelijk is beëindigd. In die periode stapte de Europese Commissie zelfs naar de rechter om Nederland te dwingen de Europese Nitraatrichtlijn juist uit te voeren. De rechter bepaalde dat het huidige mestbeleid, het Minas-systeem, daarvoor niet voldoende was. Daarop maakten Veerman en Van Geel een nieuw beleid, waarover nu overeenstemming is bereikt met Brussel.

In de ogen van landbouworganisatie LTO geeft Nederland in het mestakkoord te veel toe aan Brussel. „De prijs is te hoog”, stelt LTO. Met name de veehouderij, maar ook de akkerbouw, zal de dupe worden van de extra aanscherpingen. „Het pakket maatregelen dat nu op tafel ligt leidt ertoe dat steeds meer koeien uit de wei verdwijnen, de grasopbrengst zal dalen en nieuwe beperkingen gaan gelden voor het omploegen van grasland.”

Veerman en Van Geel erkennen dat het nieuwe mestbeleid boeren op kosten jaagt. Door dat beleid kunnen bedrijven minder mest afzetten. Ze zullen daarom mest moeten afvoeren, extra grond in gebruik moeten nemen of andere maatregelen moeten treffen om aan de strenge regels te kunnen voldoen. Dit alles leidt tot een forse kostenstijging. Voor veel boerenbedrijven betekenen die extra kosten het einde. Tegelijkertijd is er volgens Veerman nu duidelijkheid voor de toekomst en dat is op de lange termijn een voordeel.

Het grootste voordeel van het akkoord met Brussel is dat de derogatie tot en met 2008 in principe is veiliggesteld. Dat betekent dat boeren met minimaal 70 procent grasland zich niet hoeven te houden aan de norm van 170 kilo stikstof per hectare. Zij mogen tot 250 kilo per hectare uitrijden. Na 2008 is het aan Nederland te bewijzen dat deze hoeveelheden het oppervlaktewater niet extra vervuilen. Veerman en Van Geel zijn ervan overtuigd dat ze dat bewijs kunnen leveren. Bijna alle melkveehouders op zandgronden profiteren volgens de minister van de derogatie.