De Europese Commissie heeft haar plannen voor de nieuwe EU-meerjarenbegroting 2021-2027 gepresenteerd. Het debat over die plannen is nu gestart en zal in maart 2019 in het Europees Parlement tot besluitvorming leiden. Wat ons betreft worden de kenmerken van de nieuwe begroting, het Meerjaren Financieel Kader (MFK), ”met mate en met focus”. Met mate door binnen de bestaande kaders te blijven. Met focus door met deze begroting toegevoegde waarde van de EU voor de lidstaten te creëren.

Meer macht

Met de nieuwe begroting wordt er een belangrijke politieke keuze gemaakt. Onder andere door het bestaande plafond van de begroting te doorbreken. Dat plafond lag eerst op 1,03 procent van het Europese bruto nationaal product en wordt nu fors verhoogd naar 1,11 procent. Dat is een stijging van meer dan 10 procent. De invloed van de Commissie en de EU zal daardoor toenemen. De Europese Commissie wil meer eigen middelen voor de EU en daardoor meer macht.

Op dit moment heeft de Commissie daarvoor in het Europees Parlement nog een meerderheid. En dus heeft de Commissie haast: graag een EP-besluit voor de Europese verkiezingen van mei 2019. Want bij die verkiezingen gaan de socialisten, nu de tweede fractie in grootte en steunpilaar voor de Commissie-Juncker, naar verwacht klappen oplopen. En de opmars van de eurosceptische partijen in de lidstaten zal dan in het EP ook doorgaan.

Steigeren

Deze gehaaste aanpak van de Commissie is onverstandig. Haastige spoed is zelden goed: deze haast staat een serieus debat in de weg. Door zo druk te zetten op het proces zal de regering-Merkel eerder gaan steigeren dan meewerken. In de Bondsrepubliek is immers de eurosceptische AfD de grootste oppositiepartij. De CSU, zusterpartij van Merkels CDU, is ook altijd zuinig op de centen geweest.

Het begrotingsproces komt extra onder druk omdat de Franse president Macron ook wil doorpakken in het economisch bestuur van de EU. Macron is voor een Europese minister van Financiën en voor Europese belastingen. Uiteindelijk wil hij een Europese politieke, economische, financiële en fiscale unie. Dit lijkt ons dé route om het ongenoegen dat bij velen tegen de EU leeft, verder aan te wakkeren.

Wij pleiten er daarom voor meer tijd te nemen. We moeten ons grondig bezinnen op de kerntaken van de EU. Doet de EU de goede dingen en doet ze de dingen goed?

Behoedzaam

Welke richting moet het dan wel op met deze nieuwe begroting? Juist in deze tijd van economische groei is het zeer verstandig om behoedzaam te blijven begroten. Dat betekent: tekorten voorkomen en buffers voor de toekomst aanleggen. Niet meteen meer geld willen binnenhalen door het EU-begrotingsplafond stevig te verhogen, zoals de Europese Commissie nu wil. Niet het enorme begrotingsgat dat ontstaat door het Britse vertrek te willen opvullen, of zelfs meer dan dat. Maat houden.

Tegelijk is het nodig om focus te houden en gericht begrotingsbeleid te maken. Wat ons betreft volgens het model dat vicefarao Jozef hanteerde: lees Genesis 41 over de vette en de magere jaren. Dat kan door lidstaten die (veel) vluchtelingen opvangen –zoals Italië en Griekenland– financieel te steunen. Door lidstaten die dat niet of nauwelijks doen –Polen en Hongarije– daaraan te laten meebetalen. Door innovatie te blijven bevorderen, denk aan de pulskorvisserij, die én duurzaam én rendabel is voor de vis en de vissers. Door duurzaamheid en innovatie hand in hand te laten gaan: in de visserij, maar bijvoorbeeld ook in energie, verkeer en vervoer, landbouw en de waterhuishouding.

Arme regio’s

Laat de Europese begroting investeren in echt grensoverschrijdende problemen zoals klimaat, vluchtelingen en terrorisme. Zet geld op duurzame innovatie, op bestendige hervorming. Steun financieel de écht arme regio’s in de EU –met adequaat toezicht op de besteding!– in plaats van de aanleg van extra fietspaden op de Veluwe.

Focus houden betekent ook het terugdringen van het rondpompen van geld: eerst afdragen aan Brussel en dan knokken om weer terug te halen wat erin zit? Het is een ontspoord bureaucratisch proces.

Tevens zal het werk van de Europese rekenkamer serieus genomen moeten worden. Die kamer keurde 22 jaar lang de jaarcijfers over het EU-budget niet goed vanwege een te hoog foutenpercentage. Hoewel over 2016 dat percentage nog te hoog lag (3,1 procent, terwijl de rekenkamer 2 procent als maximum stelt) gaf de kamer voor de besteding van het EU-budget toch een voldoende. Immers, het gaat volgens de kamer nu de goede kant op. Dit toont opnieuw aan dat toezicht en handhaving op de besteding van het EU-budget blijvend serieuze aandacht nodig heeft.

Meerwaarde

Wij zijn ervan overtuigd dat wanneer de EU met het nieuwe Meerjaren Financieel Kader maat houdt en focus aanbrengt, de toegevoegde waarde van de EU zal groeien. We zitten niet te wachten op een EU die doordramt om meer geld en meer macht; die verdeeld raakt en uiteenvalt. Maar een EU die aanvult, versterkt, stimuleert en verbindt; die het verschil maakt. Dan ziet eenieder de meerwaarde van de Europese Unie. Daar gaan de harten van de Europese burgers, denken wij, weer sneller van kloppen.

Peter van Dalen is Europarlementariër voor ChristenUnie-SGP, Peter Ester is Eerste Kamerlid voor de ChristenUnie.