Terwijl de collectezak rondging tijdens zijn intrededienst in de gereformeerde kerk vrijgemaakt van Blije-Holwerd zei ds. Boersema: „Ik ga iets doen wat u waarschijnlijk nog niet eerder heeft meegemaakt in de kerk, ik ga een foto van u maken.”

Dat moment op 7 september 2014 werd het begin van zijn fotoproject Blije Kerk. Nu zijn er een boek en een tentoonstelling met foto’s die ds. Boersema afgelopen vier jaar maakte.

Hij kwam in 2014 net van de Theologische Universiteit in Kampen. „Tijdens mijn studie fotografeerde ik al”, zegt hij in zijn woonkamer in Blije. ,Hier kreeg ik een deeltijdaanstelling, waardoor ik de tijd had om andere dingen ernaast te doen. Tijdens de verhuizing ontstond het idee om foto’s te maken van mijn werk. Dat heb ik besproken met de kerkenraad, en die was positief. Ze vonden het een mooie manier om te laten zien wat een dominee doet.”

„Ik had er nog geen grote plannen mee. Ik dacht de foto’s op een website te plaatsen, om aan vrienden en familie te laten zien wat ik meemaakte. Maar er kwam al meteen media-aan- dacht toen ik de website lanceerde. Dat komt ook door de naam.”

Blije Kerk – dat klinkt inderdaad goed. Ds. Boersema heeft zijn fototoestel vaak bij zich. „Maar ik haal niet als eerste mijn camera tevoorschijn. Het fotograferen moet niet mijn werk in de weg gaan staan.”

Intieme momenten

Hij legt veel intieme momenten vast. „Dat hoort bij mijn werk. Begrafenissen bijvoorbeeld. Dan komt het er echt op aan, het gaat om de troostende werking van het geloof. Dan maak ik geen foto tijdens de dankdienst, en ook niet van de kist. Maar ik fotografeer wel het verse graf. Zo’n foto is universeel, niet te persoonlijk, maar vertelt wel een verhaal.”

Nederland kent geen cultuur van fotograferen op uitvaarten. Maar ds. Boersema weet dat dat in sommige landen heel anders is. „Mijn vader werkt als theoloog in Indonesië. Daar ben ik ook geboren. Ik heb nog een paar Indonesische Facebookvrienden. Soms zie ik via Facebook een foto van iemand in doodskist voorbijkomen, vol in het gezicht gefotografeerd. Dat gaat mij te ver. Maar het vastleggen van momenten uit zo’n dag kan wel helpen in de rouwverwerking. Het heeft iets troostvols.”

In boek en tentoonstelling lopen verhalen over geloofsleven, dorpsleven en ook ds. Boersema’s privéleven door elkaar. Op sommige foto’s figureert zijn zoon Nathan. Ds. Boersema wijst op een foto met twee mannen die vertederd naar Nathan kijken. „Deze broers zijn lid van onze gemeente. Ze wonen samen met nog een andere broer in één huis. Ik was met mijn vrouw en Nathan bij hen op bezoek toen Nathan twee maanden oud was. Op deze foto zie je dat er contact is tussen de twee mannen en die kleine baby, die nog niet kan spreken. Dat vind ik ontroerend mooi.”

Lagen

Ds. Boersema merkt dat mensen om verschillende redenen zijn foto’s waarderen. „Er zitten meerdere lagen in. Er zijn mensen die hier in de buurt gewoond hebben. Zij bekijken de foto’s vanwege de herkenning. Een tweede reden is de zingeving: het geloof dat gedeeld wordt. Maar er zijn ook gewoon mensen die ervan houden om naar mensen te kijken. De gereformeerde variant van het vroegere tv-programma ”Man bijt hond” is het ook wel genoemd. Maar dat vind ik niet terecht. De mensen die ik vastleg zijn niet zo excentriek als bij ”Man bijt hond” vaak het geval was. Maar het zijn wel herkenbare momenten.”

Hij is nu vier jaar dominee in Blije-Holwerd. In de zomer vertrekt hij naar Leiden, waar hij beroepen is. Het boek en de tentoonstelling kunnen worden gezien als een afscheidsproject, ook al heeft hij het nooit zo gepland. „Het kwam vooral goed uit dat Leeuwarden Culturele Hoofdstad werd. Dat gaf me de kans om een tentoonstelling te maken.”

„Ik ontmoette Joop Mulder van cultureel festival Oerol op een dorpsvergadering”, vertelt ds. Boersema over de ontstaansgeschiedenis van zijn fototentoonstelling. „Hij was bezig met het project Sense of Place, om op allemaal plekken langs de kustlijn activiteiten te organiseren. Ik vertelde over mijn foto’s. Hij vond het een mooi idee om er een tentoonstelling van te maken.

Ik zei: ik wil wel een tentoonstelling, maar niet onder een systeemplafond in een kerk. Joop vond dat prima, hij zei: „Zoek maar een mooie boerderij.” Ik wist er meteen wel een: een paar gemeenteleden wonen in een boerderij aan de zeedijk. Ik heb hun gevraagd of ik hun ruimte mocht gebruiken, en dat vonden ze goed.”

Trots

Tijdens de opbouw van de tentoonstelling loopt ds. Boersema trots door zijn unieke expositieruimte in Ferwerd. Op sommige plekken in de boerderij hangen al foto’s. De predikant wijst op de foto van een man. „Zonder dat ik ook maar iets had gedaan, kreeg ik al vertrouwen vanwege mijn positie als dominee. Deze foto draagt dat voor mij uit. Ik heb hem gemaakt op de dag dat deze man hoorde dat hij ongeneeslijk ziek was.”

Deze en vijf andere foto’s hangen in een oude paardenstal. Ds. Boersema noemt het de ”stal van dankbaarheid”. „Het is voor mij belangrijk om dankbaar en tevreden te zijn. Dat wil ik ook uitdragen met de Blije Kerk.”

De tentoonstelling is van 4 mei tot en met 27 oktober te zien op vrijdag en zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur.

>>blijekerk.nl

Blije kerk. Alledaagse verbeelding van gereformeerd geloven, Maarten Boersema; uitg. Thoth, Bussum, 2018; ISBN 978 90 686 8750 7; 80 blz.; € 14,95.