Negen op de tien mensen worden blootgesteld aan te hoge concentraties van gevaarlijke stoffen in de lucht, blijkt uit nieuwe data van de WHO. De VN-organisatie houdt een database bij over de luchtkwaliteit van 4300 steden in 108 landen.

„Luchtverontreiniging bedreigt ons allemaal, maar de armste mensen dragen het grootste deel van de last”, zegt WHO-voorzitter Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Afrika

Alleen al de luchtvervuiling in de omgeving veroorzaakte ongeveer 4,2 miljoen doden in 2016, terwijl huishoudelijke luchtvervuiling door koken met vervuilende brandstoffen en technologieën in dezelfde periode naar schatting 3,8 miljoen mensen het leven kostten.

De grootste problemen ziet de WHO in Azië en Afrika, waar 90 procent van de doden valt. Maar ook Europa kent steden die volgens de WHO ongezond zijn.

„Veel van de wereldsteden overtreffen de WHO-waarden voor luchtkwaliteit meer dan vijf keer. Dat betekent een groot risico voor de gezondheid”, zegt dr. Maria Neira, directeur van de afdeling volksgezondheid bij de WHO. In sommige regio’s zijn zand en woestijnstof, verbranding van afval en ontbossing bronnen van luchtverontreiniging.

In Nederland is de luchtkwaliteit de afgelopen decennia sterk verbeterd, zegt prof. dr. ir. Guus Velders, onderzoeker bij het Rijksinstituut voor Volkgezondheid en Milieu (RIVM), woensdagmorgen desgevraagd. „Vergeleken met 1990 zijn de concentraties fijnstof in de buitenlucht gehalveerd.”

Die daling is onder meer te danken aan de invoering van roetfilters voor dieselauto’s. Ook het gebruik van filters in de industrie is gunstig. „Bij bijvoorbeeld de overslag van kolen van een schip naar de wal stuift er schadelijke stof omhoog. Door doekfilters te plaatsen, beperk je de luchtverontreiniging”, zegt Velders, ook hoogleraar luchtkwaliteit aan de Universiteit Utrecht.

Houtkachels

Het verkeer, de landbouwsector (ammoniakuitstoot) en de industrie zijn de drie belangrijkste veroorzakers van luchtverontreiniging, stelt hij.

Winst valt er te behalen in de toepassing van nog meer roetfilters in dieselauto’s, zegt Velders. „Dan moeten we er wel op toezien dat ook oude uit Oost-Europa geïmporteerde diesels een goed functionerende roetfilter hebben.”

Zorgen maakt Velders zich over de opmars van houtkachels in woonkamers. „Die kachels zorgen ook voor luchtvervuiling.”