Saddam staat terecht in eigen paleiscomplex
De voorgeleiding donderdag van de gevallen Iraakse leider Saddam Hussein gebeurde op bekende grond voor hem en zijn kliek. Het Speciale Irak Tribunaal is gehuisvest in een klein gebouw op een voormalig paleiscomplex van Saddam Hussein in Bagdad. Het geïmproviseerde gerechtsgebouw, voorheen de residentie van een imam, staat naast een moskee.
Het complex heet tegenwoordig Camp Victory, waar onder anderen Amerikaanse generaals hun hoofdkwartieren hebben. Niet ver van het gebouw is Camp Cropper, een streng beveiligd detentiecentrum waar Saddam Hussein naar verluidt wordt vastgehouden, voorlopig onder Amerikaans toezicht.
Centraal in het complex staat een paleis dat formeel werd gebouwd ter nagedachtenis aan de Iraakse troepen die in de oorlog met Iran in de jaren tachtig het zuidelijke schiereiland Faw heroverden. Het grondgebied van het paleiscomplex werd onder meer gebruikt voor jachtpartijen.
Het tribunaal dat Saddam Hussein en zijn voormalige vertrouwelingen gaat berechten is formeel op 10 december 2003 opgericht, drie dagen voor de arrestatie van Saddam Hussein. Het tribunaal telt tot dusver een strafkamer waar steeds vijf rechters aan een zaak werken op basis van een vijfjarig contract. Er is ook een kamer van beroep met negen magistraten. In totaal werken er twintig onderzoeksrechters, die bewijsmateriaal verzamelen en verdachten verhoren, en even zoveel aanklagers.
Het interim–bestuur van Irak kan buitenlandse rechters aanstellen. De president van het tribunaal mag op zijn beurt adviseurs in dienst nemen die niet de Iraakse nationaliteit hebben. De verdachten hebben recht op juridische bijstand, ook van buitenlandse advocaten, maar de leider van een advocatenteam moet een Irakees zijn.
De rechters moeten bij meerderheid tot een veroordeling komen, waarna zowel de aanklagers als de gedaagden hoger beroep kan aantekenen op basis van vermeende juridische of procedurele fouten gedurende het proces in eerste aanleg. Er is nog geen besluit genomen over het eventueel kunnen opleggen van de doodstraf. Binnen de voorlopige regering zijn er stemmen opgegaan om verdachten ter dood te kunnen veroordelen, maar onder meer de Verenigde Naties, Groot–Brittannië en andere landen willen dat levenslange celstraf de zwaarste veroordeling is.
Het zal nog maanden duren voordat de eerste inhoudelijke behandeling van een zaak zal beginnen. De verwachting is ook dat bijvoorbeeld de zaak–Saddam Hussein zeer veel tijd in beslag zal nemen.
