Brussel vindt dat de industrie zelfregulerend moet zijn maar te weinig doet aan het fenomeen, bijvoorbeeld met het tijdig sluiten van nepaccounts. EU-commissaris Mariya Gabriel (digitale economie) dreigt met bindende regels als de gedragscode, die al in juli in samenwerking met de industrie en belanghebbende organisaties klaar moet zijn, onvoldoende blijkt te helpen.

Ze waarschuwde donderdag specifiek waakzaam te zijn voor „tactieken van desinformatie” in de aanloop van de Europese verkiezingen in mei 2019. Daarom wil de commissie ook dat er vaart komt in de bestrijding van nepnieuws en valse informatie. In december bepaalt ze of dat inderdaad het geval is of dat er drastischer stappen moeten worden genomen.

De commissie tekent aan dat „fake nieuws en online desinformatie niet per se illegaal zijn”. Tegelijk bedreigen ze de democratie als burgers bewust worden misleid of beïnvloed en op basis daarvan beslissingen nemen.

Gabriel riep de lidstaten op zich in te spannen voor kwaliteitsjournalistiek. „Die is cruciaal voor de samenleving”. Ook moedigt zij ze aan lesprogramma’s te ontwikkelen voor scholieren voor het herkennen van nepnieuws.

Europarlementariër Marietje Schaake (D66) vindt het goed dat er actie wordt ondernomen. „Maar we moeten wel heel voorzichtig zijn met maatregelen die raken aan vrije pers en vrijheid van meningsuiting. In elk geval moeten we weg blijven van methoden die autoritaire regimes kunnen overnemen om te censureren onder het mom van ‘Europa doet het ook’.”

De Europese consumentenorganisatie BEUC noemt het Brusselse initiatief „halfslachtig.” „Online platforms verdienen aan advertenties die naast misleidende artikelen, video’s en berichten worden geplaatst. De commissie erkent dat advertenties een rol spelen in desinformatie maar doet daar verder niets mee.”