Alleen al in Nederland breken jaarlijks 16.000 65-plussers door een val een heup. Dat brengt niet alleen hoge zorgkosten en veel ongemak met zich mee, maar een kwart van hen overlijdt ook binnen een jaar na de val. Een heupairbag kan een breuk voorkomen. In negen van de tien gevallen, durven ontwerpers te stellen. Onomstreden wetenschappelijk bewijs hebben ze daar overigens niet voor.

Heupairbags zijn er in soorten en maten. De meeste hebben de vorm van een riem die over de kleding wordt gedragen. Sensors houden continu in de gaten of er sprake is van ongebruikelijke krachten en bewegingen. Bij een val vult de ingebouwde airbag zich in een fractie van een seconde door middel van een gaspatroon met lucht en ontvouwt zich.

De Wolk-airbag –een ontwerp in samenwerking met de TU Delft– pakt het een beetje anders aan. De Wolk heeft het uiterlijk van een riem met twee flappen over de heupen heen. Door zijn compacte vorm past hij probleemloos en onzichtbaar onder de kleding. De flappen vallen glad over de heupen heen.

In de Wolk zitten drie bewegingssensoren die onmiskenbaar het verschil zien tussen een val en een ongevaarlijke beweging. Merken zij een val op, dan vult een inflator de twee flappen op de heupen met lucht voordat de persoon de grond raakt. Op dat moment zijn de luchtkussens 5 centimeter dik, daarna lopen ze langzaam leeg.

Ook als de luchtkussens vol zijn, veroorzaken ze geen schade aan de kleding. Dus dat hoeft gebruikers niet te weerhouden van de keuze voor een airbag onder de kleding. Sterker nog, de ontwerpers zijn ervan overtuigd dat een heupairbag die onder de kleren wordt gedragen beter beschermt dan erboven. De airbag is uitgebreid getest in het laboratorium en door ruim 80 kwetsbare senioren ook thuis. Tien proefpersonen kwamen tijdens de testperiode ten val, maar geen van hen liep een gebroken heup op.

De Wolk is erg gebruiksvriendelijk. De riem sluit met klittenband en is leverbaar in drie maten. Wel zit er een accu in, die om de paar dagen aan de oplader moet. Binnenkort komt ook een alarmfunctie beschikbaar. Via een app op de mobiele telefoon geeft de heupairbag dan zelf aan een contactpersoon door wanneer de gebruiker is gevallen.

De Wolk kost 549 euro. Wanneer de luchtkussens bij een val hun werk hebben gedaan, moet de riem worden opgestuurd voor controle en het herplaatsen van een gaspatroon. Daar hangt een prijskaartje van 99 euro aan. Dat is niet goedkoop, maar vergeleken met de gemiddelde zorgkosten bij een gebroken heup –ruim 40.000 euro– een schijntje. Om over alle gezondheidsrisico’s nog maar te zwijgen.