Willem Post, belastingadviseur van professie, is secretaris van het Platform Church Mediation dat verleden week opgericht is in Utrecht. In het platform is een aantal mensen actief uit de volle breedte van kerkelijk Nederland die er allemaal van overtuigd zijn dat bemiddeling ook in kerkelijke kringen verreweg te verkiezen is boven een gang naar de rechter.

„Zelf ben ik veel voor mediation gaan voelen toen ik in een conflict met een broeder terechtkwam”, vertelt Post. „Mediation heeft als voordeel dat je geen lange wachttijd hebt, dat het veel minder geld kost en dat er uiteindelijk niet een schuldige wordt aangewezen. Bij mediation wordt gestreefd naar een win-winsituatie. Wij geven geen oordeel, het is geen arbitrage, wij trekken het overleg vlot en bewaken de belangen van beide partijen.”

De belastingadviseur uit Maassluis mag zichzelf trouwens NMI-gecertificeerd mediator noemen. „Ik ben geregistreerd bij het Nederlands Mediation Instituut, het NMI. Als je daarbij aangesloten bent, betekent dit dat cliënten ergens op terug kunnen vallen en dat schept extra zekerheid.”

Post, zelf behorend tot de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, ziet grote kansen voor ’zijn’ platform in kerkelijke Nederland. „Zo sluit ik helemaal niet uit dat mediation in de kerken kan voorkomen dat er tegen bepaalde broeders en zusters een tuchtprocedure wordt gestart. Het gaat ook daarin namelijk niet altijd om hele concrete zonden. Vaak gaat het ook om misverstanden, om haperingen in de communicatie en is er geen onderling begrip. Dan kan mediation helpen de zaken duidelijk te krijgen en zo mogelijk op te lossen.”

De secretaris van het platform erkent dat er in kerkelijk Nederland mogelijk veel huiver bestaat om een beroep te doen op buitenstaanders, zeker als het om een theologisch geschil gaat. „Daar zijn wij ook heel nadrukkelijk niet voor. Wij denken voor mediation vooral aan intermenselijke en procesmatige conflicten en niet aan theologische conflicten. Daarvoor heb je natuurlijk de kerkelijke regels en procedures.”

Volgens Post is er in kerkelijke kringen vaak veel schaamte om met conflicten naar buiten te treden. „Alsof er onder christenen geen conflicten zouden zijn. We weten toch allemaal wel beter? Het begon al heel vroeg met de ruzie tussen Kaïn en Abel. Ik praat daarmee een conflict absoluut niet goed, maar je moet wel zo nuchter zijn om te constateren dat ze er zijn. En bij het oplossen van die conflicten kan mediation een rol spelen.”

Geraakt werd Post door een opmerking van een predikant dat er in de Bijbel niet alleen gesproken wordt over de noodzaak van het vermanen van broeders en zusters die een zonde begaan, maar dat er ook een belofte is voor mensen die een geschil willen oplossen. „In Matthéüs 18 zegt de Heere Jezus dat wanneer twee mensen op aarde overeenstemmen over een bepaalde zaak en samen begeren dat die geschieden zal, dat dan ook zal gebeuren. Dat deed iets met me. Dat is namelijk precies waar het ons om gaat: proberen zaken tussen broeders op te lossen. En zo’n traject moet ingezet worden voordat de harten verhard zijn, om het zo maar eens te zeggen. Niet blijven wachten, want dan is de zaak vaak niet meer op te lossen omdat de stellingen zijn betrokken.”

Arend Visser, zelf NMI-gecertificeerd mediator en lid van de Gereformeerde Gemeenten, is ook aangesloten bij het nieuw opgerichte platform. „Ik ben vanaf het begin bij het platform betrokken geweest”, zegt de inwoner van Werkendam, „omdat ik het belang zie van het instrument mediation, juist ook binnen de kerkelijk betrokken gezindte. Het uitgangspunt van ”de mantel der liefde” is natuurlijk heel goed en moet ook de basis zijn, maar het komt in algemene zin te vaak voor dat dit als een dekmantel fungeert om problemen niet echt op te lossen of er helemaal niets mee te doen. Daardoor kunnen mensen lang met frustraties blijven zitten. Dát nu is strijdig met het tweede grote gebod en zou daarom in kerkelijke kringen niet moeten voorkomen. Dat de praktijk helaas anders is, hoef ik niet te vertellen.”

Visser ziet mediation als een middel om conflicten op te lossen of escalatie daarvan te voorkomen, met een directe link naar het gebod je naaste lief te hebben als jezelf. „Er zijn bij een mediation immers geen verliezers. Beter dan toedekken is een begeleide en daarmee gecontroleerde confrontatie, omdat die ertoe leidt dat de emoties, die in conflictsituaties een belangrijke rol spelen, een plaats krijgen en uiteindelijk verdwijnen. Daarna wordt er door partijen samen gewerkt aan een oplossing waarin ze ook zelf daadwerkelijk geloven. Los daarvan vind ik dat men af moet van het idee dat een conflict iets is waarover je liever niet praat. Of dat het als een persoonlijk falen wordt ervaren als daar hulp bij wordt gevraagd.”

Visser denkt niet dat het platform te breed is opgezet. „Het mooie is juist dat we toewerken naar een situatie waarin mensen van alle kerkelijke denominaties van achter hun beeldscherm op internet in alle rust kunnen zoeken naar mediators die desgewenst bij hun eigen achterban behoren. Dat heeft een bepaalde meerwaarde. Het NMI levert die informatie niet.”

Of het platform ook in een gereformeerde gemeente een rol kan spelen bij het voorkomen van een eventuele tuchtprocedure, durft Visser niet zo te zeggen. „Maar het is heel goed denkbaar. Het zal wel tijd nodig hebben om mediation een duidelijke plaats te laten krijgen, vooral ook door de onbekendheid van het instrument zelf. In met name dit soort geschillen is duidelijke affiniteit met de kerkelijke orde, regels en tucht van groot belang. De tucht dient altijd te worden gehanteerd in medicinale zin. Daarmee is hij er ook op gericht het gemeentelid te behouden. Maar in principe is elk geschil, over welk onderwerp dan ook, mediabel. Vertrouwelijkheid en vrijwilligheid zijn voor mediation belangrijke pijlers. Daarnaast moeten partijen beide ook echt een oplossing wíllen. De uitkomst daarvan kan natuurlijk heel divers zijn.”

Visser, als mediator actief bij Eagle Mediationpartners in zijn woonplaats, zegt contacten te hebben met mensen in allerlei kerkverbanden. „Wat ik merk is dat het begrip mediation en de prachtige mogelijkheden die dit biedt, in den brede nog te weinig bekend zijn. Hier ligt dus niet alleen voor mijzelf, maar ook voor het platform een schone taak. Qua voorlichting en informatievoorziening is hier echt sprake van een nog braakliggend terrein.”