Tess zoekt planeten
Buitenaards leven zal ze niet vinden. Maar Tess, een nieuwe ruimtetelescoop, kan ons wel een stapje dichter bij een antwoord brengen op de vraag: is er ergens in het heelal een andere planeet waar misschien leven mogelijk is. De Amerikaanse verkenner wordt gelanceerd in de nacht van maandag op dinsdag (Nederlandse tijd). De lancering staat gepland voor 00.32 uur Nederlandse tijd.
Tess is een afkorting voor Transiting Exoplanet Survey Satellite. Dat verwijst naar de manier waarop hij te werk gaat. Exoplaneten zijn te klein om zelf te zien. Maar als zo’n planeet voor zijn ster langsgaat (transitie), wordt het licht van de ster iets gedimd, omdat de planeet een klein beetje sterlicht tegenhoudt. Tess meet dat en daarmee kunnen wetenschappers uitrekenen hoeveel planeten er zijn, hoe groot ze zijn en hoelang ze erover doen om rond hun ster te draaien.
Wetenschappers denken dat de kans op buitenaards leven het grootst is op een planeet als de aarde: niet te heet en niet te koud, rotsachtig en met vloeibaar water. De wetenschappers achter de missie verwachten dat ze met Tess duizenden planeten zullen ontdekken, waarvan enkele tientallen zo groot als de aarde zullen zijn en enkele honderden die iets groter zijn.
Tess is het zusje van de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler, die in 2009 werd gelanceerd en nu aan het einde van zijn leven is. De Kepler ontdekte duizenden planeten, maar de meesten daarvan zijn heel ver weg. Tess kijkt dichterbij, in onze ‘achtertuin’. Daar zijn ongeveer 200.000 heldere sterren te vinden. Planeten die daar omheen draaien, zijn daarna gemakkelijker te bestuderen. En er is nog een verschil: de Kepler zoomt in op een klein stukje van de sterrenhemel, Tess kijkt naar een gebied dat ongeveer vierhonderd keer zo groot is.
Wetenschappers kenden heel lang alleen de planeten in ons zonnestelsel: Mercurius, Venus, de aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus. Tot 2006 gold ook Pluto als planeet. Begin jaren 90 bleek dat de zon niet de enige ster was die planeten om zich heen had, en de laatste jaren gaat het heel hard. Inmiddels zijn er meer dan 3700 zogeheten exoplaneten bevestigd. Daarnaast zijn er ongeveer 4500 kandidaten, oftewel planeten waarvan het bestaan nog niet helemaal vaststaat. Hoeveel planeten er in het heelal zijn, is niet vast te stellen: er zijn honderden miljarden sterrenstelsels, elk stelsel heeft vele miljarden sterren en mogelijk hebben verreweg de meeste sterren een of meer planeten.
