Minister Veerman van Landbouw is echter geenszins van plan om de komende zes maanden louter op de Europese landbouwwinkel te passen. Met punten zoals duurzame landbouw, het dierziektebeleid en lastenvermindering op de agenda ziet hij wel degelijk kansen om het voorzitterschap een Nederlands gezicht te geven.

Europa groeit en kan met Bulgarije en Roemenië in 2007 verder groeien. Bij een bezoek van Veerman aan beide landen bleek duidelijk dat het de zaken op landbouwgebied niet eenvoudiger zal maken. Het gat tussen de hightech landbouwproductie in Noordwest-Europa en het Roemeense platteland, waar ouden van dagen met handploeg en paard de akkertjes bewerken en 94 procent van de boerderijen met vee twee of minder koeien heeft, is gapend groot. De belangen zijn verschillend en liggen ver uit elkaar.

De groeistuipen van Europa zorgen ook voor ongemakken. Voor het overleg tussen Veerman en zijn Bulgaarse collega Dikme is een tolk nodig. Een probleem dat zich sinds de toetreding van de tien nieuwe lidstaten dit jaar ook in Brussel en bij bijeenkomsten daarbuiten weer meer voordoet. Bij het vertalen van de stukken is er in Brussel inmiddels „een achterstand van 60.000 pagina’s”, weet de Nederlandse landbouwminister.

Volgens Veerman ligt op dat organisatorische gebied de komende maanden tijdens het Nederlands EU-voorzitterschap dan ook de „grootste uitdaging”: de nieuwe lidstaten snel integreren in de Unie om aan het eind van de rit een „goed geoliede machine” af te leveren.

Dat brengt wel met zich mee dat grootse plannen misschien even op de plank blijven liggen. „Je kunt wel enorme ambities hebben, maar er zijn ook enorme handicaps.” Want Europa krijgt de komende maanden ook te maken met de formatieperikelen voor een nieuwe Europese Commissie. De poppetjes en niet de knopen die doorgehakt moeten worden, voeren in eerste instantie de boventoon. „Ik vind dat we een hele Piet zijn als we de zaken die nu op de agenda staan er netjes door krijgen.”

Het is Veerman, die genoemd wordt als mogelijk opvolger van huidig Europees landbouwcommissaris Fischler, echter zijn eer te na de komende maanden enkel op de winkel te passen en het nieuwe personeel zich te laten inwerken. „Dat is niet onze bedoeling”, zegt hij vastberaden. Het voorzitterschap moet en kan volgens hem op landbouwgebied een „Nederlands gezicht” krijgen.

Die rood-wit-blauwe blos moet onder meer te vinden zijn in de discussie over de duurzame landbouw. Met de bijeenkomst ”Agriculture under the public eye” wil Veerman de productiemogelijkheden voor de boeren afzetten tegen wat de maatschappij wil en vraagt. Want de markt moet het doen. Of het nu gaat om milieuvriendelijke akkerbouw of diervriendelijker veeteelt. „Het kan als je het kunt vermarkten. Ik heb weinig vertrouwen in symboolwetgeving: het is ondoenbaar en ongewenst dat de overheid achter de voordeur komt kijken.”

Wat de biologische landbouw betreft is het volgens Veerman niet anders. In Nederland, maar ook in andere lidstaten, blijven de plannen en streefcijfers soms ver achter bij de realiteit. De hoeveelheid biologisch varkensvlees, die bijvoorbeeld geproduceerd kan worden, is in Nederland groter dan waar de markt om vraagt. De overheid alleen „kan niet bezig blijven te stimuleren” dat boeren omschakelen en de verkoop promoten. „Ik ben niet gecharmeerd van fiscale stimuleringsmaatregelen. Hoe zou je dat moeten doen?” In tegenstelling tot bijvoorbeeld de loodvrije benzine, die op die manier snel de markt veroverd heeft, is deze weg voor groenten en vlees volgens Veerman „moeilijk” te bewandelen.

De minister wil in Europa, net als hij in Nederland van plan is, daarom inzetten op het „specifieker” vermarkten van de milieu- en diervriendelijke producten. „Vis met de hengel gevangen” is waar Veerman bijvoorbeeld in dat kader aan denkt. „Het is nu zodanig algemeen dat het beter is om dat gerichter te doen. Geloofwaardig en aanspreekbaar.”

De maatschappelijke houding ten opzichte van de bestrijding van dierziekten noopt Veerman ook die werkwijze op de agenda te zetten. Een bijeenkomst van de Europese ”Chief veterinary officers” moet leiden tot afspraken over een „maatschappelijk verantwoorde dierziektebestrijding” bij een begin maken met de herziening van dat bestrijdingsbeleid. Het preventief doden van gezonde of hobbydieren stuit immers op steeds meer verzet.

Daarnaast wil de minister zijn hele landbouwagenda tijdens het Nederlands EU-voorzitterschap overgieten met het sausje van verbetering van het imago van de boer. Door overproductie, milieuproblemen en dierziekten staat de landbouwer er niet goed op bij de gemiddelde consument. „Als het zout in de pap zal dat thema steeds terugkomen.”

Realistisch neemt Veerman op 1 juli de Europese voorzittershamer voor landbouw op. De deur staat niettemin op een kier om zaken als het veetransport, waarover vorige maand nog de onderhandelingen vastliepen, erbij te pakken. „Naar de diertransporten zullen we toch wel kijken.” Maatregelen om in een EU van 25 landen met 25 landbouwministers met ieder hun eigen belangen de vergadermolen soepel draaiend te krijgen, staat voorop. Dat levert later een hoop tijdwinst op. „Je wilt natuurlijk zakendoen en discussies afronden. Om weer orde te brengen is de grote opgave.”