Een actieprogramma arbeidsmarkt? Overbodig, zou hoogleraar arbeidsmarkt Fouarge, verbonden aan Maastricht University, twee jaar geleden hebben geadviseerd. Veel zorgbudgetten waren door het kabinet-Rutte II afgeknepen, diverse zorgbedrijven zagen geen kans zich te handhaven en gingen failliet. Het was vooral dankzij de vergrijzing dat de zorgsector nog een schamele werkgelegenheidsgroei van 0,2 procent kon verwachten.

Toen kwamen de verkiezingen in zicht. Alle grote partijen, de VVD voorop, trokken de portemonnee en beloofden miljarden voor de ouderenzorg. Op verzoek van het demissionaire kabinet rekende het Zorginstituut vorig jaar nog eens uit hoeveel personeelsleden per bewoner verpleeghuizen eigenlijk nodig hadden om kwalitatief goede zorg te kunnen leveren. De uitkomst van die rekensom bleek bindend: er móést in deze kabinetsperiode voor 2,1 miljard in de sector worden geïnvesteerd.

Die uitgave gaat stapsgewijs; voor dit jaar heeft het kabinet een extra uitgave van 435 miljoen euro in de verpleeghuiszorg begroot. Alleen al die eerste aanzet moet ervoor zorgen dat elke instelling dit jaar vijf extra verpleegkundigen kan aanstellen, rekende VWS-minister De Jonge de Tweede Kamer voor.

Banengroei

Gewapend met de nieuwste gegevens sloeg Fouarge weer aan het rekenen. Zijn cijfers, eind december gepresenteerd, logen er niet om. Gerekend tot en met eind 2022 voorzag de arbeidsmarktexpert een banengroei van 124.200; een groei van 1,7 procent per jaar.

Daar kwam nog bij dat tot eind 2022 als gevolg van uitstroom naar schatting 14,2 procent van het personeelsbestand van 2016 moet worden vervangen. Daardoor moeten er omgerekend tot die tijd nog eens 161.100 banen extra bij in de zorg. Dat contrasteert lelijk met het verwachte aantal afstudeerders in de sector, waarschuwde Fouarge.

Paniekvoetbal? Helemaal niet, vindt arbeidsmarktadviseur Mechelien van der Aalst van het UWV. Maandag, twee dagen voor De Jonges actiesprogramma, bracht de uitkeringsinstantie naar buiten dat ongeveer de helft van de werkgevers in de zorg te maken heeft met moeilijk vervulbare vacatures. Van der Werf: „Bij ziekenhuizen, verpleeghuis- een ggz-instellingen lag dat percentage vorig jaar zelfs rond de 80 procent.”

Zijinstromers

Mbo- en hbo-verpleegkundigen en zijinstromers; allemaal zijn ze welkom. Want, benadrukt het UWV, bijna een kwart van de werknemers in de zorg is inmiddels ouder dan 55 jaar.

Gehandicapteninstelling ’s-Heeren Loo wachtte De Jonges actieprogramma niet af en zette vorige maand een onorthodoxe stap. Defensiemedewerkers die binnen drie jaar contractueel gaan uitstromen krijgen bij ’s-Heeren Loo een stage aangeboden, met uitzicht op vast dienstverband. „Gedurende de stageperiode blijven ze in dienst van defensie en kunnen ze nog wel worden opgeroepen bij rampen of calamiteiten”, zegt directeur HRM Ellen Boonen. „Daarna kunnen ze aan het werk.”

Haar verwachtingen zijn hooggespannen: „De houding ”Wij zijn er voor het vaderland” past perfect bij ”Wij zijn er voor de cliënt”.”