„De digitale dreiging is er al, maar wordt het grootste risico waar Nederland in de toekomst mee te maken krijgt”, zo waarschuwt AIVD-baas Rob Bertholee. Het gaat om spionage, sabotage, heimelijke politieke en publieke beïnvloeding. Alles komt volgens hem samen in de digitale ruimte en de mogelijkheden nemen toe. „Maar weinig landen maken er geen gebruik van. Rusland en China staan bovenaan”, aldus Bertholee.

De geheime dienst stelde vorig jaar omvangrijke digitale inbraken vast bij Europese multinationals en bij onderzoeksinstellingen in de sectoren energie, hightech en chemie. Deze instellingen hebben ook banden met Nederland of Nederlandse vestigingen. De aanvallen leiden tot economische schade.

Nederland is en blijft een interessant doelwit, volgens Bertholee, onder meer vanwege de zitting van Nederland in de VN-Veiligheidsraad in 2018 en het lidmaatschap van de EU en de NAVO. De nieuwe veiligheidswet (Wiv) moet volgens Bertholee de digitale risico’s kunnen ondervangen. Het jaarverslag is voor het referendum over de wet (21 maart) uitgebracht, zodat de dienst „kan laten zien wat ze allemaal doet”.

Naast digitale spionage gaat het ook om klassieke acties. Interessante personen worden benaderd, onder meer via de zakelijke netwerksite LinkedIn, om informatie te verstrekken, al dan niet tegen betaling. Volgens de AIVD-baas is ook daarover in Nederland te weinig bewustzijn.

Verder wijst de AIVD opnieuw op de aanhoudende jihadistische dreiging. Het IS-kalifaat is nagenoeg opgedoekt, maar de ideologie is nog springlevend, zei Bertholee. De dienst krijgt signalen dat meer uitreizigers willen terugkeren naar Nederland. Naar schatting zijn er nog 185 Nederlanders in Syrië en Irak. Bovendien zijn daar minstens 175 ‘Nederlandse’ minderjarigen. Het merendeel is daar geboren en jonger dan vier jaar. Een op de tien kinderen is ouder dan negen jaar. De AIVD houdt er rekening mee dat zij al een IS-training hebben ondergaan.