Wie in de zomermaanden wel eens op of aan het Veerse Meer is geweest, weet het uit ervaring: het water kan soms flink stinken. Dat is bepaald geen reclame voor het bij toeristen populaire meer. Daarbij komt dat zwemmers soms moeite moeten doen niet verstrikt te raken in de overweldigende hoeveelheid zeesla die in het tot woensdag afgesloten meer een rijke voedingsbodem vindt.

De oorzaak van de onwelriekende geur en het teveel aan zeesla is eenvoudig. Sinds het Veerse Meer in 1961 als onderdeel van de Deltawerken hermetisch werd afgesloten van de Oosterschelde en de Noordzee, is het eigenlijk een groot aquarium geworden. En van aquarium Veerse Meer werd het water nooit ververst.

Omdat het meer in de wintermaanden wel werd gebruikt om via gemalen een teveel aan voedselrijk -of eutroof- polderwater te lozen, kreeg de zeesla nog meer kans en werd de stank gedurig erger. Om kort te gaan: jaar na jaar verslechterde de waterkwaliteit.

Met een druk op de knop verwees staatssecretaris Schultz die problemen woensdag naar het verleden. Althans, gedeeltelijk. De staatssecretaris opende woensdag officieel een doorlaatmiddel, waardoor het Veerse Meer niet langer compleet is afgesloten van de omringende wateren.

Het doorlaatmiddel, dat de naam ”Katse Heule” meekreeg, werd de afgelopen maanden gebouwd in de Zandkreekdam tussen Goes en Zierikzee, de weg die Zuid-Beveland met Noord-Beveland verbindt. Schultz noemde het middel „een grote winst voor de waterkwaliteit, de natuur en de recreanten en bewoners van dit gebied.”

De ingebruikname van de Katse Heule luidt een belangrijke verandering in van de functie van de Deltawerken. Na de watersnoodramp -vorig jaar een halve eeuw geleden- was de eerste prioriteit de bescherming van Zeeland tegen een nieuwe springvloed. Verschillende van oorsprong zoute wateren werden door hun hermetische afsluiting van omliggende stromen dan ook brak.

Staatssecretaris Schultz, die deze afsluitingen woensdag de „schaduwkanten van de Deltawerken” noemde, is tot het inzicht gekomen dat juist in een delta de wateren met elkaar in verbinding moeten staan. De Zeeuwse gedeputeerde Kramer vergeleek de deltawateren woensdag met een hartpatiënt. „Wie weinig beweegt en ongezond eet, kan last krijgen van hart- en vaatziekten. Het advies van de dokter ligt voor de hand: meer beweging. Eenzelfde advies geldt ook voor de deltawateren: herstel de dynamiek, herstel de onderlinge verbindingen tussen de deltawateren.”

Het doorlaatmiddel in het Veerse Meer is een opmaat voor verdere herziening van de Deltawerken, als de overheid tenminste meewerkt. Gedeputeerde Kramer wist bij alle Zeeuwse wateren wel een kwaal op te noemen: „Het Volkerak-Zoommeer zijn blauwalgen, de Oosterschelde zijn zandhonger, het Haringvliet zijn verontreinigde waterbodems en het Hollands Diep wordt langzamerhand het Hollands Ondiep.”

Waarschijnlijk zijn de Haringvlietsluizen de volgende die op een kier worden gezet. „We zijn volop bezig met het opstellen van een planstudie voor de sluizen”, aldus Schultz woensdag. Het definitieve besluit hierover volgt waarschijnlijk na de zomer.

Tot die tijd kan de Katse Heule alvast zijn werk doen in het Veerse Meer. Binnen enkele jaren moet het meer even zout zijn als de Oosterschelde. Wat blijft, is de voedselrijkheid, als het goed is.

„Ondanks de ingebruikname van het doorlaatmiddel blijft het Veerse Meer eutrofiëringsgevoelig”, had de staatssecretaris in haar voorbereidingsmateriaal gelezen. Eutrofiëringsgevoelig, ze vond het een mooi woord, zei ze woensdag. „Ik heb het eens in de Van Dale opgezocht. Eutroof betekent rijk aan voedsel of algen. „De brasem doet het goed in eutroof water”, staat er als voorbeeld bij. Dat is een hele geruststelling.”