Voorzitter Frits Bakker van de Raad voor de Rechtspraak is het er niet mee eens dat grote strafbare zaken soms buiten de rechter om wordt afgedaan. Hij wil dat een rechter zo’n schikking eerst moet controleren en toestemming moet geven. Aanleiding voor zijn uitlatingen is het tv-programma Zembla woensdag, dat gaat over grote schikkingen door bedrijven als de Rabobank en accountantskantoor KMPG. Een graaiende penningmeester van een sportclub komt wel voor de rechter, maar grote bedrijven kopen hun strafzaak af, aldus Zembla. Dat gebeurt buiten het zicht van de maatschappij om.

Ook Bakker vindt dat hierdoor nauwelijks valt te controleren of de transactie rechtvaardig is. Dat schaadt volgens hem het vertrouwen in de rechtsstaat. „Het is belangrijk dat iedereen erop kan vertrouwen dat mensen die de regels overtreden, worden opgepakt door de politie, vervolgd door het OM en door de rechter worden bestraft.”

OM-topvrouw Bloos wijst erop dat een OM-transactie juist snel en effectief werkt, zeker als het gaat om complexe en internationale criminaliteit. Een gerechtelijke procedure zal langer duren en legt beslag op de toch al schaarse capaciteit van de rechtbanken, vindt ze.

Om meer inzicht in de gemaakte afspraken te krijgen, maakt het OM volgens haar uitgebreide persberichten, waarin soms een feitenrelaas staat. Dat is in haar ogen te vergelijken met het betoog van een aanklager ter zitting. Bovendien komt een schikking niet eens aan de orde als het OM van plan is in de zaak een gevangenisstraf te eisen, aldus Bloos.