Lubbers: succesvol premier maar ook omstreden
Hij was de langstzittende premier van Nederland. Van 1982 tot 1994 leidde Ruud Lubbers drie kabinetten. Daarvoor was hij nog minister en fractievoorzitter van het CDA. Met zijn staat van dienst geldt hij als een van de belangrijkste politici van na de oorlog. Hij trok de slabakkende Nederlandse economie in de jaren tachtig uit het moeras met zijn ‘no nonsene’-beleid.
Toch was hij bepaald niet onomstreden. Zijn taalgebruik zorgde voor een nieuw woord: ‘Lubberiaans’, wat staat voor wollig en ontoegankelijk. En zijn politieke carrière eindigde in mineur. Als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen bij de Verenigde Naties moest hij in 2005 afscheid nemen omdat hij zijn handen niet thuis bleek te kunnen houden.
Ruud Lubbers werd geboren in Rotterdam in 1939. Al vroeg belandde hij in de politiek, eerst als KVP’er en na de fusie van de christendemocratische partijen voor het CDA. In 1973, piepjong nog, werd hij minister van Economische Zaken in het kabinet-Den Uyl.
Het Torentje betrok Lubbers negen jaar later. Zijn eerste kabinet, bestaande uit CDA en VVD, betekende een trendbreuk in de Nederlandse politiek. Het ging slecht met de Nederlandse economie, de werkloosheid liep pijlsnel op, het roer moest worden omgegooid. En dat deed Lubbers. Er werd diep gesneden in de overheidsuitgaven en in de sociale voorzieningen. De woede bij een deel van de bevolking was groot, maar het bleek wel te helpen: de groei trok aan, de werkloosheid liep terug. In 1986 boekte het CDA onder leiding van Lubbers een enorme verkiezingsoverwinning.
Hierna volgde nog een kabinet met de VVD en daarna een met de PvdA, want Lubbers was van alle politieke markten thuis. Zijn handigheid was ongekend. Voor elk probleem schudde hij makkelijk tien oplossingen uit zijn mouw. ‘Der Macher’ luidde een van zijn bijnamen.
Niet alles wat hij deed was echter een succes. In 1994, toen hij genoeg had van het Binnenhof, schoof hij Elco Brinkman naar voren als zijn opvolger. Het werd een drama en het CDA belandde voor jaren in de oppositie. Ook pogingen van Lubbers om voorzitter van de Europese Commissie of NAVO-chef te worden mislukten. En later volgde ook nog eens het oneervolle afscheid als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen.
Niettemin zal Lubbers vooral herinnerd worden als de man die twaalf jaar premier was en Nederland uit de crisis wist te loodsen, zoals de reacties na zijn overlijden getuigen.
