„Ik kan maar een paar voorbeelden uit het verleden noemen waarbij deze maatregel nodig was geweest. Als de kans zo laag is, moet je je afvragen wat je de klanten aandoet”, zei hij dinsdag in Den Haag.

Minister Donner van Justitie wil het preventief fouilleren op verboden wapenbezit ook in het openbaar vervoer mogelijk maken. Nu kan dat alleen nog in specifiek aangewezen gebieden in een aantal grote steden, waaronder Rotterdam en Amsterdam. Het ministerie van Justitie bekijkt ook of notoire zwartrijders een landelijk treinverbod kunnen krijgen.

In 2003 waren er 191 meldingen dat een conducteur of machinist werd bedreigd met een wapen. In totaal waren er ongeveer 12.300 meldingen van incidenten. Dit is een zeer sterke stijging vergeleken met 2001, toen er 6944 meldingen waren. Dat betekent niet direct dat het aantal incidenten is gestegen, stelt de NS. Het personeel is ook sneller bereid om aan de bel te trekken.

De NS heeft vooral last van zwartrijders. Ruim 60 procent van alle incidenten kan op het conto geschreven worden van een kleine groep veelplegers die zonder kaartje in de trein zitten. De vervoerder, het ministerie van Binnenlandse Zaken en het openbaar ministerie hebben gisteren een aantal afspraken vastgelegd om de zwartrijders aan te pakken.

„Het is de bedoeling dat mensen hier wat van merken. Ze moeten niet alleen in de krant lezen dat statistisch gezien de veiligheid is toegenomen”, zei minister Remkes. Het gepresenteerde document moet vooral plaatselijke overheden hulp bieden bij het maken van afspraken over de veiligheid.

Een van de afspraken is dat het OM aangiften van NS-personeel net zo serieus behandelt als bijvoorbeeld een aangifte van een politieagent over bedreigingen of geweld aan zijn adres. Daardoor kan een zwaardere straf worden opgelegd. Bovendien is justitie van plan tot 2007 minstens evenveel zwartrijders strafrechtelijk aan te pakken als nu het geval is. In 2007 moet de chipkaart voor het openbaar vervoer landelijk ingevoerd zijn. Daardoor moet het reizen zonder kaartje zo goed als onmogelijk worden.

De NS investeert jaarlijks 45 miljoen euro in het verbeteren van de veiligheid. De vervoerder heeft zo’n achthonderd mensen in dienst die de reiziger een veiliger gevoel moeten geven. Het gaat bijvoorbeeld om mobiele teams die op stations en in de trein extra controles uitvoeren.