„Nederland behoudt dure jachtenbouw”
De bouw van exclusieve zeil- en motorjachten zal niet verdwijnen uit Nederland. Voor de mooiste en gespecialiseerde boten zullen de liefhebbers Nederland altijd weten te vinden, meent ir. J. D. Smit, voorzitter van de Hiswa Vereniging. „Wij hoeven niet op prijs te concurreren, maar moeten wel in de toekomst het allerbeste blijven leveren.”
Volgens Smit bieden de uitbreiding van de Europese Unie en snelle opkomst van Rusland en vooral China niet alleen bedreigingen. Hij is het oneens met de directeur van Shipyard Damen, K. Damen, die recent verklaarde dat in navolging van de grote scheepsbouw en de bouw van binnenvaartschepen ook de vervaardiging van jachten richting lagelonenlanden verdwijnt.
„Nieuwe markten bieden nieuwe kansen, niet alleen langs de lijn van exportmogelijkheden, maar ook met betrekking tot de productie”, aldus ir. Smit, die denkt dat voor het vervaardigen van wat eenvoudiger zaken in toenemende mate wel een beroep wordt gedaan op goedkope arbeidskrachten.
In verband met de snelle internationalisatie heeft de Hiswa besloten haar organisatie aan te passen, zo maakte Smit dinsdag bekend. Zo start de Hiswa een infodesk en helpt de vereniging bij het verkrijgen van exportsubsidies, onder meer door het houden van voorlichtingsbijeenkomsten. De Hiswa is in het buitenland zelf al actief in het zogenaamde Holland House in Sjanghai.
Ongeveer vijftien Nederlandse werven houden zich bezig met de bouw van mega- of superjachten. Zij bouwen jaarlijks voor 500 tot 600 miljoen euro aan schepen en tellen ruim 3800 arbeidsplaatsen. Bijna alle jachten worden geëxporteerd en hun marktaandeel bedraagt circa 16 procent. Na de VS en Italië is Nederland de grootste producent van jachten langer dan 24 meter.
De grote jachtenbouw rekent op een stevige impuls nu het weer aantrekkelijk is om onder de Nederlandse vlag te varen. „Straks zal er ook weer meer rood-wit-blauw en Nederlands personeel op de schepen te zien zijn. Dat pas bij het maritieme karakter van Nederland.” Smit noemt het een opsteker dat na drie jaar overleg de overheid per 1 mei de regels heeft aangepast, zodat de Nederlandse jachtenbouw beter de concurrentie aankan met het buitenland, en dan vooral met EU-landen als Italië, Frankrijk en Spanje. „Nu worden de jachten hier wel al veel gebouwd, maar vervolgens varen ze onder een andere vlag. Vooral om fiscale redenen. Daardoor wordt het onderhoud ook vaak in het buitenland gedaan.”
Sinds mei heeft de overheid grote commercieel geëxploiteerde jachten, zoals charters, gelijkgeschakeld met zeeschepen. Hierdoor vallen ze onder gunstiger belastingregels. Dat levert de sector volgens een eerste inschatting jaarlijks circa 13 miljoen euro op en biedt extra werk aan bijna 300 mensen.
Ook buiten de megajachten gaat het goed met de watersportsector. Uit een onderzoek onder exposanten van de Hiswa blijkt dat ruim de helft (55 procent) het voorbije jaar last heeft gehad van de economische recessie. De gemiddelde omzet in alle segmenten van de sector steeg evenwel met 11,4 procent.
Vooral de leveranciers van elektra, van sloepen en seriegebouwde motorjachten boekten een omzetstijging van soms wel tientallen procenten. De vraag naar steeds grotere jachten en meer comfort en luxe neemt toe. Opmerkelijk is dat veel -vermoedelijk oudere- zeilers overstappen naar comfortabele motorjachten. Eigenlijk hebben alleen de bouwers van zogenaamde (semi-)custom-motorjachten het moeilijk.
De meeste exposanten zijn positief over de toekomst. Dit optimisme heeft zijn weerslag op de komende Hiswa te Water, die van 31 augustus tot en met 5 september in IJmuiden wordt gehouden. Er zullen 450 luxe zeil- en motorjachten en sloepen te zien zijn. „Achter elkaar is dat 5 kilometer fonkelnieuwe schepen”, aldus Cora Burger, productmanager van de Hiswa te Water. „Eens te meer blijkt dat de minder gunstige economie geen invloed heeft op ons aanbod.”
Het aantal deelnemers aan de Hiswa te Water is een absoluut record. Om aan de vraag te kunnen voldoen worden in de jachthaven van IJmuiden aparte tussensteigers aangelegd. Voor het eerst is er ook een wachtlijst, waarop elf jachten en sloepen en acht exposanten zijn geplaatst.
In de Nederlandse watersportindustrie, inclusief recreatie- en toeristische bedrijven en zonder de export van jachten, gaat jaarlijks ongeveer 4,2 miljard euro om en werken 30.000 mensen. De Hiswa zei eerder dit jaar al te rekenen op een groei van circa 2 procent van de omzet. Dat komt vooral doordat meer mensen hun vakantie dicht bij huis vieren.