Eindelijk doorbraak in Duitse formatie
Duitsland koerst aan op een nieuwe regering met bondskanselier Angela Merkel. De sociaaldemocratische SPD en de christendemocratische combinatie CDU/CSU werden het woensdagmorgen, na bijna 24 uur onderhandelen, eens over een regeerakkoord.
Het spande erom de afgelopen nacht. Betrokkenen hadden namelijk duidelijk gemaakt de gesprekken niet nóg langer te willen verlengen. Duitsland verkeerde maanden in een politieke impasse. Het lukte sinds de verkiezing op 24 september niet een nieuwe regering te vormen.
Het regeerakkoord wordt nu voorgelegd aan de ruim 460.000 leden van de SPD. Dat gaat volgens het Duitse weekblad Der Spiegel nog zeker drie weken duren. Als er genoeg steun is binnen die partij, krijgt Duitsland wederom een zogenoemde GroKo (grote coalitie) als regering. De afgelopen weken heeft de SPD een toevloed aan nieuwe leden verwelkomd.
De unie van CDU/CSU houdt geen ledenraadpleging. De fractie moet uiteraard wel instemmen met het regeerakkoord. Het grondwettelijk hof heeft overigens meerdere klachten ontvangen over de rechtsgeldigheid van het SPD-voornemen om het akkoord aan de leden voor te leggen.
De SPD wilde na de nederlaag bij de verkiezingen aanvankelijk niet aan een nieuw kabinet deelnemen en in de oppositie gaan. De partij had 20,5 procent van de stemmen gekregen: de grootste nederlaag in het naoorlogse Duitsland. Toen onderhandelingen tussen CDU/CSU met de Groenen en de liberale FDP (de zogenoemde Jamaicacoalitie) stukliepen, kwamen de sociaaldemocraten toch weer in beeld.
De steun binnen de SPD voor de besprekingen is echter wankel. Op een buitengewoon partijcongres stemde eind vorige maand een krappe 56,4 procent van de afgevaardigden vóór onderhandelingen. Toen de partijen begin januari een eerste schets van een akkoord presenteerden, kwam er vanuit de SPD veel kritiek.
Merkel is sinds 2005 bondskanselier. Dit wordt haar vierde kabinet. Merkel zei dinsdag bereid te zijn tot concessies om een nieuwe regering te vormen. „We moeten allemaal pijnlijke compromissen sluiten. Daar ben ik ook toe bereid”, zei ze in Berlijn.
Volgens Duitse media krijgen de sociaaldemocraten in ieder geval de zware ministersposten van Buitenlandse Zaken en Financiën. Dat laatste departement was de laatste jaren in handen van CDU-kopstuk Wolfgang Schäuble. De CSU-premier Horst Seehofer van Beieren wordt minister van Binnenlandse Zaken. De christendemocraten behouden Gezondheid en Onderwijs.
Anders dan in Nederland heeft de Duitse politiek geen voorkeur voor een coalitie van de twee grootste partijen. De zogeheten grote coalitie is daarmee steevast een noodoplossing.