Het dagelijks EU-bestuur reageert daarmee op het eerste Europees burgerinitiatief uit 2014. Meer dan 1,6 miljoen Europeanen steunden toen de Right2Water-campagne, waarin werd gevraagd toegang tot water als mensenrecht te beschouwen en de watervoorziening niet commercieel te maken. De privateringsplannen werden al eerder geschrapt.

Het belang van het voorstel moet niet worden onderschat, zei EU-commissaris Frans Timmermans. Van de 500 miljoen Europeanen hebben er naar schatting 23 miljoen geen toegang tot veilig drinkwater. Om „juridische” redenen wordt het recht op drinkwater echter niet als mensenrecht gedefinieerd.

In het voorstel worden horeca- en cateringbedrijven aangemoedigd gratis kraanwater te serveren. Dat kan er volgens Timmermans voor zorgen dat het aantal plastic waterflessen met 17 procent wordt teruggedrongen en huishoudens meer dan 600 miljoen euro besparen.

Consumenten moeten het vertrouwen krijgen dat kraanwater even goed of beter is dan gebotteld water, aldus EU-commissaris Karmenu Vella (Milieu). Daarvoor wordt de informatievoorziening verbeterd en komen er campagnes.

Mede omdat wordt gekeken naar de aanwezigheid van legionella en chloor zouden de maatregelen mogelijke gezondheidsrisico’s fors verlagen. Verder wordt vervuiling door onder meer industrie en microplastics steviger aangepakt, evenals waterverspilling.

De lidstaten en het Europees Parlement moeten zich nog over het voorstel buigen.