Dat heeft het kabinet vrijdag besloten op voorstel van onderwijsminister Van der Hoeven. Eerder werd al bekend dat zij het voornemen had om voor het vmbo meerdere examenmomenten in het jaar te creëren. Nu blijkt dat zij dit voor het hele voortgezet onderwijs wil.

Tot nu toe zijn de examens voor vmbo, havo en vwo altijd in mei gehouden. Van der Hoeven denkt voor de toekomst aan twee of drie examenmomenten in een schooljaar. Heel goede leerlingen kunnen al halverwege het jaar in alle vakken examen doen. Voorwaarde is wel dat de tijd die ze overhouden, nuttig wordt besteed. „Ze moeten niet tot september op straat gaan lopen”, aldus Van der Hoeven.

Het nieuwe systeem biedt leerlingen in het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs de mogelijkheid eerder in het jaar examen af te leggen op het niveau dat zij volgen en dan aan het eind van het jaar op een hoger niveau.

In de plannen die Van der Hoeven vrijdag lanceerde voor het basis- en voortgezet onderwijs, krijgt het vmbo minder vakken met een verplicht centraal examen. Ook kunnen leerlingen binnen deze schoolsoort al in het voorlaatste jaar examen doen.

Het kabinet wil ook iets doen aan de vaak moeilijke doorstroom van vmbo naar het middelbaar beroepsonderwijs. Vmbo-leerlingen moeten al onderdelen uit het eerste jaar van het mbo kunnen gaan volgen.

De plannen van Van der Hoeven voor basis- en voortgezet onderwijs geven de scholen in grote lijnen meer de vrije hand bij het geven van onderwijs. Het Rijk bepaalt wat de kerndoelen zijn en waarin examen wordt gedaan, maar de professional op school kan uit gaan maken hoe de les eruitziet. „Het is te complex geworden om het allemaal centraal te regelen. Bovendien geldt: Niet het systeem, maar de leerling moet centraal staan”, aldus de minister.

De onderwijsinspectie gaat bekijken of de scholen hun eigen voornemens, die ze vastleggen in het schoolplan, goed uitvoeren.

In een personeelsplan voor het onderwijs heeft het kabinet nogmaals vastgelegd dat het tekort aan leraren in 2007 weggewerkt moet zijn. Omdat er in het basisonderwijs te weinig leidinggevenden zijn, moeten er meer directeuren van buiten het onderwijs komen. Nu zijn dat er 130. Dat aantal moet verdubbelen.

Voor de uitvoering van haar beleidsplan Onderwijspersoneel trekt de bewindsvrouw dit jaar 61 miljoen euro uit, in 2005 79,2 miljoen euro, in 2006 106,1 miljoen euro en in 2007 165,8 miljoen euro. In dat jaar moet de onderwijsmarkt in alle regio’s in evenwicht zijn.